Is Marokko onderdeel van de zogenaamde `Arabische lente`, of is dit Noord-Afrikaans land een uitzondering in de regio, zoals het Marokkaanse regime beweert?

Sinds 20 februari organiseren Marokkaanse jongeren demonstraties, naar het voorbeeld van hun leeftijdsgenoten in Tunesië en Egypte. Week na week verzamelen duizenden mensen zich in verschillende steden om democratie te eisen. Meer concreet roepen ze slogans tegen corruptie, foltering, werkloosheid en vriendjespolitiek.

20-februaribeweging

De naam verwijst naar de datum van de eerste grote betoging. De betogers wijken niet af van een aantal eisen, zoals het ontslag van de regering, de ontbinding van het parlement en de invoering van een nieuwe grondwet.

Zoals in Egypte, Libië en Jemen bleven de leden van de Marokkaanse beweging voor democratie niet gespaard van allerlei beschuldigingen. Hun tegenstanders verspreidden berichten die de 20-februaribeweging associeerden met de Polisario. Deze laatste groep streeft naar de onafhankelijkheid van de Westelijke Sahara. Wat later sprak de Marokkaanse regering over `extreem-linksen` en `islamisten` die de beweging zouden domineren.

Geweld

In het begin werden de betogingen toegelaten. Daarmee wou het regime de `Marokkaanse uitzondering` tonen: de grotere vrijheden waarmee Marokko zich onderscheidt van andere landen in de regio. Maar de tolerantie was van korte duur. De politie gebruikte nadien regelmatig geweld tegen betogers en ook gewone burgers werden ingezet om de leden van de 20-februaribeweging fysiek aan te vallen.

Tot nu toe hebben acht mensen het leven gelaten sinds het protest. Op 20 februari kwamen ook vijf mensen om in een bankkantoor in Al Hoceima, in het noorden van Marokko, als gevolg van een brandstichting door demonstranten. Ondanks de repressie, blijven de demonstraties doorgaan. Ook nadat koning Mohammed VI op 9 maart een toespraak hield waarin hij een hervorming van de grondwet aankondigde.

De koningIn tegenstelling tot andere landen in de Arabische wereld vraagt de protestbeweging niet om het vertrek van het staatshoofd. Zij keert zich tegen de `makhzen`, een elite van machtige zakenlui en politici. De leden van de beweging vragen wel dat de koning een groot deel van zijn macht afstaat. De monarchie in Marokko heeft een stevige greep op het leger, de economie, de regering en religie.

Op 17 juni stelde de koning een nieuwe grondwet voor. Zelf riep hij op om bij het referendum op 1 juli voor deze grondwet te stemmen. De leden van de 20-februaribeweging riepen daarentegen op om het referendum te boycotten. Zij vinden het niet democratisch dat de commissie die de hervormingen bepaalt, niet door het volk gekozen is. Ook willen zij de macht van de koning ingeperkt zien.

Media

De berichtgeving van veel Marokkaanse media is in het voordeel van het regime. Bij de internationale media komt Marokko weinig aan bod, omdat in andere landen meer slachtoffers vallen en meer ingrijpende veranderingen plaatsvinden. De Arabische wereld ziet Marokko ook nog steeds als `modern en vooruitstrevend land`. Daardoor komen de manifestaties misschien minder ernstig over.

Voor de 20-februaribeweging en haar supporters zijn sociale media een handige uitlaatklep. Dat zal zo blijven, zolang het regime het internet niet censureert.

© 2011 - StampMedia/Xios - Hasna Ankal