Yarın Kurban Bayramı. Tanrı yirmi sekiz peygamber, dört kutsal kitap göndermiş insanlığa. Hz. Muhammed sonuncu resûl, Kuran-ı Kerim sonuncu kitap. Dinler tarihi açısından zincirleme bir süreklilik sözkonusu.
Her bilinçli müslümanın Hz. Muhammed'den önce gelen hak peygamberleri ile Kuran'dan önce gelen kutsal kitapları kabullenmesi ve onlara saygı göstermesi gerekiyor. Bir ve tek olan aynı tanrı - dilden dile Allah, God, Yahve, Dieu gibi değişik sözcüklerle ifade edilse de -, sadece tebliğ görevi yapan peygamberler değişiyor.
Tek tanrılı dinler tanrıya özgü mucizeler ve kutsallık içeren tabular manzumesidirler. İnanç meselesi. Mütedeyyin insanlara saygımız sonsuz. Kişi ile tanrısı arasındaki ilişkilere aracı gerekmez; zaten bu nedenle İslâmiyet ruhban sınıfını reddeder.
Her dinde farz, sünnet ve gelenek olmak üzere üç ana bölüm vardır genel olarak. Farzlar tanrının olmazsa olmaz emirleridir. Tartışılmaz. İmanın gereğidir; uyar ödüllenir, uymaz cezalandırılırsınız! Sünnet tanrının resûlü peygamberin yaşantısında sergilediği örnek davranışlardır. Zorunlu olmamakla birlikte, yerine getirilmesinde yarar vardır. Sevabı boldur.
Gelenek (içtihat) Hz. Muhammed'in ölümünden sonra yaşamış İslâm büyüklerinin yorumları ve yaptıklarıdır. Yani aynı hedefe varmak isteyen değişik yollardır. Yoruma açıktır. Rehber Kuran'dır. İsteyen okur ve istediği gibi yorumlar. Tarik sözcüğü Arapça'da yol, onun çoğulu olan tarikat sözcüğü ise yollar anlamına gelir. Mezhepler ve tarikatlar arasından davranış farklılıkları gözlenir. Bu sadece İslâmiyette değil bütün dinlerde durum böyledir. Toplum huzurunu bozmayan her türlü ibadet şekli saygındır.
Baskıcı rejimlerde "din afyondur" denilerek dinsel inançları yasaklama veya en azından bastırma hatası işlenmiştir. Günümüzde "afyon" görevi futbola ve televizyona yüklenmiş durumda. İnsan doğası gereği inanmaya muhtaçtır : Şu veya bu şekilde, şuna veya buna. Özellikle deprem, sel, yıldırım, çığ, yanardağ patlaması gibi insanı acze düşüren doğal afet anlarında.
Anlamakta zorlandığım bir durumu vurgulamadan geçemeyeceğim. Tanrı bir lütuf olarak insana zekâ ve bellek bahşetmiştir. Tarihsel süreç içinde geçmişte olanları irdelemek, içinde bulunulan zamanı değerlendirmek ve geleceğe hazırlanmak için. Fakat kişisel gözlemim odur ki inanç koyulaştıkça ve ibadet yoğunlaştıkça, her şey Tanrı'ya havale ediliyor ve bilimden uzaklaşılıyor. Toplumsal ilişkilere eli kolu bağlı teslimiyetçilik şeklinde bir kadercilik egemen oluyor. Tevekkül ile teslimiyeti karıştırmamak gerekiyor.
Ve bunun doğal sonucu olarak ta, örneğin Japonya'da ve Türkiye'de aynı büyüklükteki bir deprem sözkonusu orana bağlı olarak farklı hasarlara sebep olmaktadır. Sonuç olarak kendilerini pozitif bilimlere kapatan toplumların kalkınabileceklerine ve dolayısı ile uygarlaşabileceklerine inanmıyorum. Din ve bilimi karşı karşıya getirtmek ve çatıştırmanın kötü niyetli küçük bir azınlık dışında kimseye faydası olmaz, olmamıştır, olamaz. Dogma ve hurafelerden arındırılmış, rasyonel, bilimsel, eleştirel zekâyı besleyen ve geliştiren bir eğitim sistemine ivedilikle geçmekten başka bir yöntem yoktur. Ve bu zaten dinimizin birinci ve birincil emridir. Ayet 1 : "Oku"…
Bilim insanlığın ortak mirasıdır. Evrenseldir. Herkes için bir ve tek olan Tanrının birilerini mutlu ve müreffeh kılarken (ABD, Batı Avrupa, Japonya, vb…), diğerlerini mutsuz ve fakir bırakarak (İslam alemi) haksızlık yapacağına inanmak dahi istemiyorum. Bunu negatif kadercilik sayarım. Fakat mevcut durum ne yazık ki dünya islam coğrafyasının aleyhinedir. Verilen fotoğraf hiç hoş değildir. Korkarak ve korkutarak olumlu bir sonuca ulaşmak mümkün değildir. İslam Tarihi'nin en parlak dönemleri ilişkilere sevgi ve güvenin hakim olduğu dönemlerdir.
Önemli olan evrensel değerlere sahip çıkarak inançlarımızı yaşamaktır. Çatışarak değil, barış içinde bir arada; kendimiz kalarak ve etkileşim içinde olarak. Farklılıkları düşmanlık nedeni değil zenginlik sayarak. Muammalar korkuları besler, korkular da düşmanlıkları…
İnançlarınıza, bilime, hijyen koşullarına ve içinde yaşadığınız toplumun değerlerine uygun olarak keseceğiniz kurbanları tanrı kabul etsin.
Kurban Bayramının size ve tüm sevdiklerinize sağlık, huzur ve barış getirmesini dilerim.
Yakup YURT (c)
08 Aralık 2008
yakup.yurt@skynet.be
