Bahadır Kaleağası

Avrupa ve ABD ekseninde Türkiye-AB Gümrük Birliği

Çok eksenli küresel ortamda Avrupa Birliği (AB), Türkiye için yegâne eksen değil. Fakat dünyanın en etkili demokratik değerler sistemi ve en büyük ekonomik güçlerinden biri olarak AB, Türkiye için ana eksen olma özelliğini koruyor.

AB ile gümrük birliğinden kaynaklanan sorunların aşılabilmesinin yegane yolu, Türkiye`nin tam üyeliğinden geçiyor.

Zaman zaman gündeme gelen “Avrupa Birliği-Türkiye Gümrük Birliği Anlaşması” odaklı siyasi ve ekonomik tartışmaların çok boyutlu olması gerekiyor. Bu gerekliliğin 3 temel nedeni bulunuyor:

1) Dünya çok eksenli bir yönde ekonomi, enerji, siyaset, teknoloji ve ekoloji gibi alanların birbirinden ayrılmayacağı sürekli bir “big bang” içinde gelişiyor.

2) Avrupa’da birlik süreci “farklılaştırılmış entegrasyon” sistemine, merkezde çekirdek Euro alanına sahip geniş bir ekonomik ve siyasal çembere doğru evrim içinde.

3) Türkiye bu küresel ortamda, ancak derinleşen bir demokrasi, hukuk devleti, özgürlükler ve insan sermayesi yüksek bir toplum olarak siyasal saygınlık ve ekonomik çekim gücü taşıyan bir uluslararası değere sahip olabilir.

Neden Avrupa Birliği?

Çok eksenli küresel ortamda Avrupa Birliği (AB), Türkiye için yegâne eksen değil. Fakat dünyanın en etkili demokratik değerler sistemi ve en büyük ekonomik güçlerinden biri olarak AB, Türkiye için ana eksen olma özelliğini koruyor. Avrupa kıtası halen Türkiye’nin en önemli ticaret, yatırım, finans, turizm, teknoloji ve sosyal işbirliği kaynağı olmayı sürdürüyor. Türkiye’nin AB’ye üyelik süreci, uluslararası yatırımlar açısından ülkenin çekim gücünü etkiliyor.

AB standartları ile uyum, demokratik değerlerin benimsenmesi ve hukuk devletinin güçlenmesi beraberinde sağlanan ekonomik öngörülebilirlik, AB üye ülkeleriyle olan ilişkilerin yanında Çin ve Hindistan gibi dünya düzeninde öne çıkan aktörlerle ilişkilerde de öncelikli kıstaslar olarak beliriyor. Dolayısıyla Türk ekonomisinin ileri teknoloji, bilgi ve yenilikçiliğe dayanan düşük karbon ekonomisi gibi küresel eğilimlerle uyum içerisinde büyüyebilmesi için AB süreci odak noktası olmaya devam ediyor.

Bu çerçevede AB ile gümrük birliği, 1996’dan bu yana Türkiye’nin ekonomik ilerlemesinin ana etkeni oldu. Kamu düzeninde, yönetim ve iş yapma anlayışında köklü değişiklikleri de beraberinde getirdi. Yaşanan sorunlar büyük oranda, AB üyelik sürecinde beklenen hızda mesafe alınmamasından kaynaklanıyor. Bunda her iki tarafın da vahim hataları var.

“Türkiye`nin Avrupa Birliği`ne üyelik süreci, uluslararası yatırımlar açısından ülkenin çekim gücünü etkiliyor.”