Brüksel Yunus Emre Türk Kültür Merkezi’nin ev sahipliğinde Dokuz Eylül Üniversitesi Öğretim Üyesi Yard. Doç. Dr. Hanife GÜVEN ve Université Libre de Bruxelles Doğu Dilleri ve Edebiyatı bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Xavier Luffin’in konuşmacı olarak katıldığı, « 18. ve 19. Yüzyılda Osmanlı gezginlerinin gözünden Dünya’ başlıklı konferans gerçekleştirildi.
17.05.2011 ;19.00
Brüksel Yunus Emre Türk Kültür Merkezinde 17 Mayıs 2011 tarihinde düzenlenen « 18. ve 19. Yüzyılda Osmanlı gezginlerinin gözünden Dünya>> başlıktı konferansta, Yard. Doç. Dr. Hanife GÜVEN Yirmisekiz Çelebi Mehmet Efendi’‘nin 1720-1721 yıllarında, Padişah III. Ahmet ve Sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim Paşa tarafından olağanüstü elçi olarak atandığı Fransa’ya yaptığı seyahat ve bu seyahat hakkında izlenimlerini anlattığı « Fransa sefaretnamesi>> kitabı üzerine konuştu.
Yirmisekiz Çelebi Mehmet Efendi’nin bu kitapta, Michel Foucault’nun deyimiyle « bakan » ve « bakılan » olarak Fransa’daki izlenimlerini ayrıntılı biçimde anlattığını belirten Doç. Dr. GÜVEN ; Fransa’yı «kadınların cenneti » olarak niteleyen olağanüstü elçinin, öncelikle kadınların toplumsal hayatta ki etkin varlığından, ikinci olarak ise mekanın « iktidar » ve « disiplin » göstergesi olarak göz kamaştırıcı bir şekilde kullanılmasından çok etkilendiğine değindi. Güven, Yirmizsekiz Çelebi Mehmet Efendi’nin bu izlenimlerinin, Osmanlı’da Lale devri döneminde kadınların toplumda görünürlülük kazanmalarının yanı sıra Haliç ve Kağıthane’deki olağanüstü kentleşme hareketinde önemli bir rol oynadığını dile getirdi. İlk kez bir Türk gören fransızların, Fransa’ya adım atmasıyla birlikte gece gündüz demeden kendisine gösterdikleri ilgiyi de anlatan elçinin Aydınlanma Çağı başlarında Fransa’nın politik, sosyal ve kültürel durumunu gerçekçi ve inandırıcı bir anlatımla türk okuruna sunması bakımından eserin önemli bir belge niteliğinde olduğunu vurguladı.
Prof. Xavier LUFFİN ise, Güney Afrika’daki müslüman nüfusun talebi üzerine islami inançlarını ve yaşayış biçimini öğretmek amacıyla Padişah Sultan Abdülaziz tarafından buraya görevlendirilen Ebubekir (Abû Bakr) Efendi’ye eşlik eden ve kendisiyle birlikte, Fransa ve İngiltere üzerinden Güney Afrika’ya giden öğrencisi Ömer Lütfi tarafından 1862-1866 yılları arasında kaleme alınan « Ümitburnu Seyahatnamesi » adlı kitabı üzerine konuştu.
Prof. Luffin, Ömer Lütfi’nin vatan hasretine dayanamayarak 1866’da Istanbul’a dönerek anılarını bu kitapta topladığını ve eserin Güney Afrika ile ilgili, Avrupalı olmayan biri tarafından birinci elden yazılan en eski tanıklık belgesi olması nedeniyle önemine değindi. Prof. Luffin, sunumunda dönemin Osmanlı İmparatorluğu’nun poitik, ekonomik, sosyal reformlar açısından durumuna değinmesinin yanı sıra Günay Afrika’da bulunan müslüman kesiminin 15.-19.yy. arasında geçirdikleri politik, ekonomik ve sosyal değişimler üzerine de bilgi verdi. Ömer Lütfi’nin eserinde , Güney Afrika’ya yolculuğu esnasında geçmiş olduğu Avrupa şehirleri’nde- Londra, Marseille ve Paris- ki yaşayışı, teknolojik gelişmeleri kendine özgü uslübuyla anlatması nedeniyle, eserin başlığından daha geniş bir içeriğe sahip olduğunu vurguladı.
Konferans, katılımcıların sorularının cevaplandırılmasını takiben verilen kokteyl ile sona erdi.
