Bayram dolayısıyla dünyada olduğu gibi Türkiye'de de etkinlikler düzenleniyor. Kutlamaların yasak olduğu Taksim'e, sendikaların küçük gruplar halinde girmesine izin veriliyor.
1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü yurtta etkinliklerle kutlanıyor.
Kutlamaların İstanbul Valiliğince yasaklandığı Taksim Meydanı'na gelen ilk grup Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) oldu. Sendika yöneticileri Cumhuriyet Anıtı'na çelenk bıraktı.
Ardından Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu'na (Hak-İş) bağlı grup meydana girdi.
Başkan Mahmut Arslan ve beraberindeki heyet, Cumhuriyet Anıtı'na çelenk bıraktı.
Taksim Meydanı'nda 1 Mayıs 1977'de yaşanan olaylar sırasında hayatını kaybedenlerin anısına Kazancı Yokuşu'na karanfil bırakan gruptakiler, daha sonra Taksim Cumhuriyet Anıtı'na geçerek buraya çelenk sundu.
"BİR KATLİAMIN YERİ"
Burada konuşan HAK-İŞ Genel Başkanı Mahmut Arslan, birlik, mücadele ve dayanışma gününde Taksim'de olduklarını anlatarak, "Bu mekan bundan tam 45 yıl önce bir kaosun, bir katliamın, bir ihanetin olduğu yerdir. Birlik, mücadele ve dayanışma için bu alanı dolduran emekçiler ne yazık ki kirli bir organizasyonun ve komplonun kurbanı edilmişlerdir" dedi.
KUTLAMALAR MALTEPE'DE
İki yıldır pandemi nedeniyle yapılamayan kutlamalara bu kez valilik izin vermedi. Sendikaların küçük gruplar halinde meydana girişine izin veriliyor. İstanbul'da Maltepe Sahili'nde yapılan kutlamalara izin veriliyor.
İzmir'deki kutlamalar ise Gündoğdu Meydanı'ndan yapılıyor.
Taksim Meydanı çevresi bariyerlerle çevrildiTaksim Meydanı çevresi bariyerlerle çevrildi
SIKI GÜVENLİK ÖNLEMLERİ
Taksim Meydanı ve çevresinde sıkı güvenlik önlemleri alındı. Önlemler kapsamında Taksim Meydanı, Talimhane, Tarlabaşı, Divan Kavşağı, Gezi Parkı etrafı, Atatürk Kültür Merkezi önü ve Sıraselviler ile İstiklal Caddesi'ne kadar tüm bölge, bariyerlerle çevrilerek girişlere kapatıldı.
Polis ekipleri, Taksim Meydanı'na çıkan tüm noktalarda kontrol alanları oluşturdu. Vatandaşların ve turistlerin meydana giriş ve çıkışlarına izin verilmedi. Bir grup turist ile tur rehberi olduğunu belirten kişi de geçişlerine izin vermeyen polis ekipleriyle tartıştı.
POLİS NÖBET TUTUYOR
Taksim Meydanı'ndan Tünel'e kadar İstiklal Caddesi'ne açılan tüm yollar ve sokaklarda da güvenlik önlemleri alındı. Demir bariyerlerle kapatılan cadde ve sokaklarda polis ekipleri nöbet tutuyor.
Ayrıca Taksim'e çıkan tüm yollarda ve kavşaklarda trafik ekipleri de hazır bekliyor. Öte yandan, Şişli Ergenekon Caddesi'nde 10 kişilik, Feriköy Mezarlığı yanında da 6 kişilik grup sloganlar atarak meydana yürümek istedi. Polis ekipleri slogan atan kişileri uzaklaştırdı.
1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü, işçilerin günlük çalışma süresinin düşürülmesi için verdiği mücadeleden doğdu. 1 asırdan fazladır dünyanın pek çok noktasında, resmi olarak emek ve işçi bayramı olarak kabul ediliyor.
1 Mayıs, işçilerin ve işçi hareketinin tarihsel mücadelesinde bir kırılma noktasını temsil ediyor.
Temelinde ise 19'ncu yüzyılın sonlarındaki ağır, uzun ve güvensiz çalışma koşullarına tepki yatıyor.
İlk kez 1856'da Avustralya'da işçiler, günde 8 saat çalışma talebiyle Parlamento Evine yürüyüş düzenledi. 1 Mayıs 1886'da Amerika İşçi Sendikaları Konfederasyonu önderliğinde işçiler aynı taleple iş bıraktı.
Sanayileşmenin ezdiği işçi sınıfının gösterileri, kitlesel grevlere dönüştü, yaygınlaştı. İtirazları, günde 10 ile 16 saat arası çalışma ile ölüm ve yaralanmaların olağan karşılanmasınaydı. Ücretlerinde kesinti olmadan iş günlerinin kısalmasını istiyorlardı.
İşçi haklarında dönüm noktası
20. yüzyılın başında 1 Mayıs birçok ülkede, "Birlik, Mücadele ve Dayanışma Günü" olarak kabul gördü. Osmanlı'da ise ilk kez 1905 yılında İzmir'de kutlandı. 1912 yılında ilk kez İstanbul'da 1 Mayıs etkinlikleri yapıldı.
Türkiye'de ilk resmi kutlama da 1923'te oldu. 1924'te 1 Mayıs kutlamalarına ara verildi. 1935 yılında ise "Bahar ve Çiçek Bayramı" olarak genel tatil günlerine dahil edildi.
Taksim'de kanlı 1 Mayıs
Taksim Meydanı'nda uzun yıllar sonra ilk defa geniş katılımlı 1 Mayıs kutlaması 1976 yılında gerçekleşti. 1977'deki kutlamalarda ise göstericilerin üzerine ateş açılması, ölüm ve yaralanmalar hem 1 Mayıs'ı bayram olmaktan hem de Taksim'i kutlama adresi olmaktan çıkaran kararlara yol açtı.
1977 yılında Taksim'de düzenlenen kutlamalar kanlı bitti. DİSK Genel Başkanı Kemal Türkler'in konuşması sırasında açılan ateş sonrasında 34 kişi yaşamını yitirdi, yüzlerce kişi yaralandı.
12 Eylül darbecileri yasakladı
12 Eylül askeri darbesinin ardından, 1977'de yaşananlar gerekçe gösterilerek 1 Mayıs bayram olmaktan çıkarıldı ve kutlamalar yasaklandı.
Uzun yıllar Taksim Meydanında 1 Mayıs kutlamalarına izin verilmedi. İzinsiz gösterilerde çıkan olaylarda yaşamını yitirenler oldu.
1 Mayıs, 2009 yılındaysa "Emek ve Dayanışma Günü" olarak yeniden resmi tatil ilan edildi.