AB’nin Durumu: “Dürüstlük, Birlik ve Dayanışma Zamanı”
Hazırlayan: Dilek Aydın
“State of the Union” konuşması AB Komisyonu ve Avrupa Parlamentosu (AP) arasındaki ilişkileri düzenleyen Çerçeve Anlaşmada belirlenmiştir. Bu doğrultuda AB Komisyonu Başkanı Eylül ayının ilk AP oturumunda Birliğin durumunu ve bir sonraki yıllın önceliklerini değerlendirmektedir.
-AB Komisyonu Başkanı Jean Claude Juncker AP üyelerine hitaben ilk “State of the Union” (AB’nin Durumu) konuşmasını 9 Eylül’de gerçekleştirdi.
-AB Komisyonu Başkanı Juncker’in konuşması değerler temelinde güçlü, ancak somut politika ve strateji önerileri temelinde zayıf olarak değerlendiriliyor.
-77 dakikalık konuşmanın ana konusu mülteci kriziydi.
-Juncker konuşmasına Mayıs 2014 AP seçimlerini takiben ilk kez AP oylamasıyla seçilen AB Komisyonu Başkanı olması dolayısıyla geçmiş AB Komisyonu Başkanlarına kıyasla daha “siyasi” bir lider olma iddiası taşıdığını hatırlatarak başladı. AB’nin yüzleştiği kriz ve zorlukların siyasi iradenin güçlü olduğu bir Komisyon ve siyasi yaklaşım ihtiyacı yarattığını vurguladı.
-Konuşmada AB’nin dinamik ve kapsamlı bir proje olduğuna dikkat çekilerek, farklı üyelerin farklı ihtiyaçlarına ve küresel gerçekliğe uygun bir evrimin hızlı adımlarla gerçekleşmesi gerektiği vurgulandı. Juncker merkezde derinleşmiş bütünleşme, çevresinde diğer üye ülkelerin şartları ve ihtiyaçlarına cevap oluşturacak esnekliğin sağlandığı bir modele işaret etmekte.
-Bu yapısal dönüşümün yanı sıra şekillenmekte olan dünya düzeninde AB’nin liderlik konumunu koruması için dijital dönüşümden Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı (TTIP) başta olmak üzere uluslararası ticaret kuralları üzerinde belirleyici özelliğe sahip olacak ticaret anlaşmalarına tüm mevcut araçları kullanarak ve küresel gerçeklik ile uyumlu değişimin şart olduğu dile getirildi.
-Konuşmanın sonunda Türkiye AB katılım müzakereleri için kritik öneme sahip olan ve Kıbrıs’ta sürmekte olan birleşme müzakerelerine de destek mesajı verilerek, çözüm üzerine anlaşmanın önümüzdeki yıl sağlanması umudu paylaşıldı.
-Juncker ayrıca AP Başkanı Martin Schulz’a bir mektup göndererek 2016 önceliklerini sundu.
“Birliğin içinde yeterince Avrupa olmadığına ve Birliğin içerisinde yeterince birlik olmadığına” dikkat çekilen konuşmada ana başlıklar ve mesajlar şu şekildeydi:
• Mülteci krizi > AB vatandaşları karşı karşıya olduğumuz durum karşısında korkuya kapılmamalı. Birlik içinde bir AB, sığınma ihtiyacı içinde olan kişilere destek verebilecek kadar güçlüdür. AB’nin değerleri ve varoluş sebebi düşünüldüğünde bu desteği sağlamak AB’nin sorumlulukları arasındadır.
• Yunanistan > Tüm zorluklara ve beklenmedik gelişmelere rağmen üçüncü kurtarma paketi üzerinde anlaşma sağlanmıştır. Hedef Yunanistan’ı Euro Alanı içinde tutmaktır. Ancak 1
AVRUPA BİRLİĞİ TEMSİLCİLİĞİ BRÜKSEL
Yunanistan’da gerçekleşecek seçimlerin sonucu ne olursa olsun Yunanistan reform çalışmalarını sürdürmeli ve taahhütlerini yerine getirmeli, kaybedilen güveni geri kazanmalıdır.
• Ekonomik ve Parasal Birlik > Tek para birimi yalnızca kurallar ve istatistiki verilerle yönetilemez, ekonomik, mali gelişmeler ve sosyal politika tercihleri ışığında sistemli siyasi değerlendirmelere ihtiyaç vardır. Bu nedenle siyasi yönetimi güçlendirilmiş, daha derin bir Birlik oluşturulmalıdır. Başkanlar Raporu bu yönde Yol Haritasını belirlemiştir.
• İngiltere > İngiltere AB’de kalmalıdır ve bu yönde adil bir çözüm bulunacaktır, ancak uygulanacak model AB’de derinleşmiş bütünleşmenin faydalarına inanan üye ülkelerin hedeflerini de tehlikeye atmayacak şekilde belirlenmelidir.
• Ukrayna – Rusya > Rusya’ya AB’nin tüm üye ülkelerle dayanışma içinde yaptırımların arkasında durduğu, üye ülkelerin ve ortaklarının toprak bütünlüklerinin ve güvenliklerinin tehdit edilemeyeceği mesajı güçlü bir şekilde verilmelidir.
• COP 21 > AB iklim değişikliği ile mücadelede lider konumdadır ve bu yönde örnek teşkil etmeye devam edecektir. BM İklim Değişikliği Paris Konferansı’nda AB hedefleriyle uyumlu, iddialı ve küresel bağlayıcılığı olmayan bir anlaşma AB tarafından desteklenemez. (AB 2030 emisyon azaltımı hedefi, 1990 seviyelerine kıyasla %40 oranında belirlendi.)
Avrupa İş Dünyası Değerlendirmesi
Avrupa İş Dünyası Konfederasyonu BUSINESSEUROPE konuya ilişkin yaptığı açıklamada AB Komisyonu Başkanı Juncker’in ana mesajlarına destek verdi. BUSINESSEUROPE Başkanı Emma Marcegaglia imzalı basın açıklamasında ana başlıklar altında şu mesajlara yer verildi:
• Göç > İş dünyası mülteci krizine yönelik AB genelinde çözüme destek olmaya hazırdır. AB içerisinde daralmakta olan işgücü düşünüldüğünde vasıflı kişilere yönelik AB’nin çekiciliğini artıracak ve yasal göç prosedürlerini kolaylaştıracak çözümler desteklenmektedir.
• AB’nin gücü > AB ekonomisinin yeniden güç kazanması önceliktir. AB kamuoyunda göçe karşı şüpheli yaklaşımın ana kaynağı da ekonomik belirsizliktir. AB’nin istenilen düzeyde etki alanına sahip olabilmesi için TTIP kritik önem taşımaktadır.
• Euro Alanı > Başkanlar Raporu’nda belirlenen Yol Haritası uygulamaya koyulmalı, üye ülkelerin öngörülen reformları uygulama etkinliği önemli oranda artırılmalıdır.
• COP 21 > BM İklim Değişikliği Paris Konferansı’nda uluslararası ortakların AB hedeflerine uygun ve bağlayıcı bir anlaşma sağlaması çağrısı iş dünyası tarafından desteklenmektedir. State of the Union tam metni için 2
AVRUPA BİRLİĞİ TEMSİLCİLİĞİ BRÜKSEL
EK: “State of the Union” – Mülteci Krizi ve Euro Alanı Mesajları
Mülteci krizi:
• Yunanistan (213.000), Macaristan (145.000) ve İtalya (115.000) mülteci krizinden en çok etkilenen üye ülkelerdir.
• Mülteci sayısı tarihi yüksek seviyelerde olmakla birlikte AB nüfusunun sadece %0,11’ini oluşturmaktadır. AB cesur adımlar atmalıdır. Lübnan gibi pek çok sorunla yüzleşen bir ülkede bu oran %25’dir.
• Avrupa’da nüfusun önemli bir bölümü geçmişte mülteciydi. Avrupa değerleri fark gözetmeksizin ihtiyaç içinde olanlara destek vermeyi gerektirmektedir.
• Avrupa Ortak Sığınmacı Sistemi Temmuz 2015’de yürürlüğe girmiş, sığınma işlemlerinde ortak standartlar benimsenmiştir, ancak uygulama yetersizdir.
• AB bölgeye yapılan yardımlarda en fazla destek sağlayan bağışçıdır.
• Türkiye’de barınan 240.000 Suriyeli mülteciye yönelik okul ve gıda güvenliği için iki yeni AB projesi 9 Eylül’de başlamıştır.
• AB dışından 22.000 mültecinin AB içerisinde yeniden yerleştirilmesine yönelik AB düzeyinde anlaşma sağlanmıştır, ancak Türkiye, Ürdün ve Lübnan’a sığınan toplam 4 milyon Suriyeli mülteci ile kıyaslandığında yetersiz bir sayıdır.
• Mayıs ayında acil durum mekanizması kapsamında İtalya ve Yunanistan’dan uluslararası koruma talebinde bulunan 40.000 mültecinin AB içerisinde yeniden yerleştirilmesine karar verilmiştir.
• Bugün İtalya, Yunanistan ve Macaristan’dan 120.000 mültecinin AB içerisinde yeniden yerleştirilmesine yönelik ikinci acil durum mekanizması önerisi sunulmuştur. Bu önerinin İçişleri Bakanları olağanüstü toplantısında (14 Eylül) onaylanması çağrısında bulunulmuştur.
• Avrupa geçmişte yaptığı dinler / inançlar arasında ayrım yapma hatasına düşmemelidir.
• Kış aylarının yaklaştığı bu dönemde acil olarak bir plan üzerinde anlaşma sağlanmalıdır.
• Mevcut krizin ötesinde sığınma başvurularının sığınmacının ilk giriş yaptığı ülkede işleme alınmasını öngören Dublin sistemi dâhil olmak üzere sığınma başvurularına yönelik yaklaşımın kapsamlı bir değişimden geçmesi gerekmektedir. Mülteci politikasında daha fazla “Birlik”e ihtiyaç vardır.
• AB Komisyonu 9 Eylül’de mevcut krizin ötesinde sürekliliğe sahip olacak yeniden yerleştirme mekanizması üzerine bir öneri sunmuştur.
• Juncker sığınma başvurusu yapan kişilerin sığınma işlemleri devam ederken çalışma hakkına sahip olmaları gerektiğini savunmuştur.
• Yasal göç mekanizmaları güçlendirilmelidir. AB nüfusu yaşlanmaktadır. AB içerisinde göç sorun olmaktan çıkıp iyi yönetilen bir kaynak haline gelmelidir. Yasal göç paketi önerisi 2016’nın ilk aylarında sunulacaktır.
• Daha kararlı bir ortak dış politika benimsenmesi ve etkin şekilde uygulanması gerekmektedir.
Euro Alanı:
• 19 Ağustos’ta tüm Euro Alanı ülkelerinin uzlaşısına dayanan Yunanistan için üçüncü kurtarma paketinde ilk kez sosyal etki değerlendirilmesi yapılmıştır.
• Euro Alanı’nda kriz bitmemiştir.
• AB içerisinde 23 milyon, Euro Alanı’nda 17,5 milyonun üzerinde kişi işsizdir.
• Ekonomik toparlanma küresel belirsizliklerden olumsuz yönde etkilenmektedir. 3
AVRUPA BİRLİĞİ TEMSİLCİLİĞİ BRÜKSEL
• Önemli gelişmeler vardır, ancak toparlanma yavaş, kırılgan ve dış ortaklara aşırı derecede bağımlıdır.
• Verimlilik, iş yaratımı ve sosyal adalet merkezde olmak üzere üye ülkeler arasında daha fazla bütünleşme sağlanmalıdır.
• Bunun için araçlar:
I. İstihdam ve büyüme için Tek Pazara yatırım >> AB Komisyonu Yatırım Planı – Stratejik Yatırımlar için Avrupa Fonu http://bit.ly/1HFx3ze
II. Ekonomik ve Parasal Birliğin tamamlanması, derinleştirilmesi >> Ekonomik ve Parasal Birlik Üzerine Başkanlar Raporu http://bit.ly/1HFx3ze
• Tek para birimi yalnızca kurallar ve istatistiki verilerle yönetilemez, ekonomik, mali gelişmeler ve sosyal politika tercihleri ışığında sistemli siyasi değerlendirmelere ihtiyaç vardır.
• Sonbahar aylarında atılması planlanan adımlar:
I. AB düzeyinde geçerli ortak mevduat garantisi sistemi geliştirilmesi.
II. Euro’nun küresel düzeyde etkili ve uluslararası finans kuruluşlarında tek bir ses olarak temsili, IMF gibi kuruluşlarda Euro Alanı’nın Eurogroup Başkanı tarafından temsili.
III. Ekonomik ve mali gözetimin daha etkili ve daha demokratik bir sisteme dayanması, AP, ulusal parlamentolar ve sosyal ortakların katılımının artırılması, ekonomik politika koordinasyonunun güçlendirilmesi.
IV. Vergi politikalarının güçlendirilmesi, daha adil hale getirilmesi, vergilendirmenin karın elde edildiği ülkede gerçekleşmesinin sağlanması.
V. AB genelinde adil istihdam piyasası oluşturulması, eşit iş için eşit maaşın hayata geçirilmesi, serbest dolaşım hakkı korunurken, sosyal damping riskinin ortadan kaldırılması, Euro Alanı’nın derinleşmesine kaynak oluşturacak, Avrupa toplumlarının değişen gerçekliğine uygun bir şekilde sosyal haklara AB boyutu kazandırılması.
VI. Avrupa İstikrar Mekanizmasına bağlı, şoklara karşı Euro Alanı düzeyinde dirençliliği artıracak bir Euro Alanı Hazinesi kurulması üzerine adımlar atılması.
Dr Bahadır Kaleağası
International Coordinator - TÜSİAD
Turkish Industry & Business Association
www.tusiad.org