BUSINESSEUROPE, Avrupa Özel Sektör Konfederasyonu olarak AB üyesi ve aday ülkelerden özel sektör temsil kuruluşlarını bünyesinde topluyor. Avrupa iş dünyasının ortak sesi olarak AB kurumları ve hükümetleri tarafından resmen Avrupa özel sektörünün temsil kuruluşu olarak tanınıyor.
Uzman komiteleri, ihtisas komisyonları ve en üst düzey siyasal ve ekonomik girişimleriyle BUSINESSEUROPE AB siyaset oluşturma ve karar alma sürecinin temel direklerinden biri olarak etkinliklerini sürdürüyor. Türkiye'den TÜSİAD ve TİSK BUSINESSEUROPE'un tam üyesidirler.
Bu bültende aylık olarak Avrupa iş dünyasının öncelikli konularını ve bunlar etrafında oluşan siyaset gündemini özetlemeyi hedefliyoruz.
BUSINESSEUROPE Türkiye Ziyareti
Avrupa iş dünyasının gönüllü temsil kuruluşu BUSINESSEUROPE'un Başkanı Ernest-Antoine Seillière ve BUSINESSEUROPE Genel Sekreteri Philippe de Buck, 21-22 Nisan 2008 tarihlerinde Türkiye'de temaslarda bulundu. İlk olarak 21 Nisan'da İstanbul'da Arçelik fabrikasını ziyaret eden heyet daha sonra TÜSİAD Yönetim Kurulu ile bir toplantı gerçekleştirdi. BUSINESSEUROPE Başkanı Ernest-Antoine Seillière, TÜSİAD Enerji Çalışma Grubu üyeleri ile de biraraya gelerek görüş alışverişinde bulundu.
BUSINESSEUROPE ve TÜSIAD heyetleri temaslarına 22 Nisan'da Ankara'da devam etti. Bu kapsamda TÜSİAD ile birlikte BUSINESSEUROPE'a üye olan Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu'nu (TİSK) ziyaret eden heyet daha sonra, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Nazım Ekren ile görüştü. Heyet son olarak TÜSİAD'ın Avusturya Dışişleri Bakanı Ursula Plassnik onuruna verdiği yemeğe katıldı.
BOSMIP II
TÜSİAD; TİSK ve BUSINESSEUROPE işbirliği ile AB Komisyonu tarafından desteklenen BOSMIP II projesi kapsamında İstanbul'da 10–11 Nisan'da "AB'de Rekabet ve Devlet Yardımları" başlıklı bir eğitim semineri düzenledi.
BOSMIP (Business Organisations as Single Market Integration Players) projesi, BUSINESSEUROPE tarafından AB'ye yeni katılan ve aday olan ülkelerin iş dünyası örgütlerinin AB'ye katılım süreçlerini desteklemek amacıyla başlatıldı. Eğitim semineri serisinden oluşan BOSMIP projesi çerçevesinde, AB'ye yeni katılan ve aday olan ülkelerin iş dünyası örgütlerinin belirli konularda ilgili AB mevzuatı ile tanıştırılması ve uygulama alanındaki tecrübelerin paylaşılması amaçlanıyor.
AB - Çin
BUSINESSEUROPE, AB ile Çin arasında ekonomik ve ticaret alanındaki diyaloğu güçlendirmek amacıyla kurulan Yüksek Düzeyli Ekonomi ve Ticaret Mekanizması'nın AB-Çin arasındaki ticarete stratejik bir ivme kazandırması gerektiğini belirtti. Bu girişimi desteklediğini bildirmek üzere AB Komisyonu Başkanı Barroso'ya bir mektup gönderen BUSINESSEUROPE Başkanı Seillière, Avrupalı şirketlerin Çin pazarına erişim konusunda engellerle karşılaşmaya devam ettiğini vurguladı. Mektupta bu engeller arasında Dünya Ticaret Örgütü kurallarının uygulanması, Çin hükümetinin yatırımlara müdahalesinin giderek artması, fikri mülkiyet haklarının yeterince uygulanmaması ve ham maddeye erişimde karşılaşılan güçlüklerin yer aldığı belirtildi.
AB Bütçesi
BUSINESSEUROPE 11 Nisan'da mali programlama ve bütçeden sorumlu üyesi Dalia Grybauskaité'ye bir mektup göndererek oluşturulacak yeni AB Bütçesi'nde AB için katma değer yaratacak olan araştırma, yenilikçilik, eğitim, altyapı ve hareketlilik gibi konularına öncelik verilmesini istedi. Bölgeler arasındaki farklılıkları ortadan kaldırmaya yönelik uyum politikası araçlarının da AB'nin daha rekabetçi bir bilgi toplumu ekonomisi haline getirme hedefine yönelik olarak yönlendirilmesi gerektiği ifade edildi.
AB Bütçesi'nin AB'nin toplam milli gelirinin %1'inin üstüne çıkarılması önerisi konusunda ise, Ortak Tarım Politikası'nın gözden geçirilmesi ve bu politikaya ayrılmış kaynakların önemli bir kısmının rekabetçilik programlarına aktarılması halinde gerekli kaynağın yaratılabileceği, bu nedenle bütçenin toplamda yükseltilmesine gerek bulunmadığı ifade edildi. Ayrıca AB tarafından finanse edilen programların Lizbon Stratejisi ile tam uyumlu bir hale getirilmesi ve kamu-özel sektör ortaklıkları, ortak finansman gibi finansal kaldıraçlar ile güçlendirilmesi gerektiği belirtildi.
Gümrük Birliği
AB Komisyonu Gümrük Birliği'nin gelişimi için uzun dönemli bir strateji içeren bir bildirge yayınladı. Bildirge Elektronik Gümrükler, ve Çağdaşlaştırılmış Gümrük Kuralları gibi son dönemde gerçekleşen gelişmeler ışığında gümrüklerin çalışma ilkelerinde eşgüdüm içinde bir yaklaşım izlenmesini içeriyor. 2013 yılı sonrası için stratejik hedefleri içeren bildirgede yer alan başlıca noktalar:
• Gümrüklerin çalışma yöntemlerinin AB iş dünyasının küresel rekabet gücünü artırmaya yönelik olarak geliştirilmesi;
• Gümrük denetim sistemlerinin yasal ticareti kolaylaştıracak ve idari yükleri azaltacak şekilde düzenlenmesi;
• Etkin risk yönetimi yöntemleri geliştirilerek, AB'nin mali çıkarının korunmasının sağlanması;
• Gümrük makamları arasında işbirliğinin geliştirilmesi.
AB Kimyasal Maddeler Yönetmeliği (REACH)
AB Komisyonu ve Avrupa Kimyasallar Ajansı (AKA) 11 Nisan'da ortak bir açıklama yaparak ilgili şirketlerin AB'de kimyasal maddelerin kaydını, risk değerlendirmesini ve bu temelde kullanımlarını izne bağlayacak AB Kimyasal Maddeler Yönetmeliği (REACH) için ön kayıt süresini kaçırmamaları gerektiğini ifade etti. Ön kayıt süresi 1 Haziran 2008 ile 1 Aralık 2008 arasında olan yeni sistem çerçevesinde on binlerce üretici ve ihracatçının yaklaşık 180.000 ön kayıt dosyası yollayacağı tahmin ediliyor.
REACH, geçici düzenlemelerden yararlanmak isteyen üreticilere/ithalatçılara, hâlihazırda AB pazarında var olan kimyasal maddelerin ön kaydını yaptırmayı zorunlu tutuyor. Ön kayıt sistemiyle kaydolanlar arasında veri paylaşımı sağlanarak, aynı maddenin gereksiz yere iki kere test edilmesinin önlenmesi planlanıyor.
AB Komisyonu ayrıca REACH kayıt süreçleri çerçevesinde kimyasal ürünlerin kaydı, değerlendirilmesi ve kullanımının izni için gerçekleştirilecek işlemlerde alınacak ücretleri belirledi. Söz konusu ücretler 1 Haziran 2008 tarihinden sonra kaydı yapılan kimyasal ürünler için geçerli olacak. On tondan daha az miktarda üretilen kimyasal ürünler için uygulanacak kayıt ücreti asgari 1600 € olarak belirlenirken, bu ücret bin tondan fazla üretilen maddeler için 31.000 €'ya çıkabilecek. KOBİ'lerin üzerindeki mali yükü hafifletmek amacıyla, orta büyüklükteki işletmeler için %30, küçük işletmeler için %60, mikro işletmeler için ise %90'a varan indirimler belirlenirken, kayıt için işbirliği yaparak beraber çalışan işletmeler için %25'lik bir indirim uygulanacak. Söz konusu kayıt ücretlerinin Avrupa Kimyasal Maddeler Ajansı'na ödenmesi gerekiyor.
REACH kapsamındaki yeni kayıt süreçlerine göre AB'de üretilen ya da AB'ye her yıl bir tondan daha fazla miktarda ithal edilen kimyasal ürünlerin 1 Haziran 2008 tarihinden itibaren Avrupa Kimyasal Maddeler Ajansı'na kaydedilmesi gerekiyor. 1 Aralık 2008 tarihinden önce ön kayıt dosyası doldurulmamışsa, söz konusu kimyasal ürünün AB'de üretimi ya da AB'ye ithali durdurulabilecek.
KOBİ'ler
BUSINESSEUROPE AB Komisyonu'nun KOBİ'leri güçlendirmek amacıyla hazırladığı "Avrupa Küçük İşletmeler Şartı"nın hangi alanları kapsaması gerektiğine ilişkin görüşünü açıkladı. KOBİ'lerin gelişimi karşısında en büyük engeller arasında aşırı bürokrasi, vergi, istihdam piyasalarının esnek olmaması, yurtdışı pazarlara erişim ve finansman erişiminin yer aldığını belirten BUSINESSEUROPE, KOBİ'lerin uyması gereken yasaların basitleştirilmesi gereğinin altını çizdi. İç pazarın bütünleştirilmesi, vasıflı iş gücüne erişim için istihdam piyasasının esnekleştirilmesi, AB çapında vergi düzenlemelerinin rekabetçilik temelinde geliştirilmesi, Ortak Bütünleştirilmiş Kurumsal Vergi Tabanı'nın (Common Consolidated Corporate Tax Base) uygulanması gereği, Avrupa Bölgesel Kalkınma Fonu'nun KOBİ'lerin yenilikçilik projelerini daha fazla desteklemesi BUSINESSEUROPE tarafından vurgulanan öncelikli eylemler arasında yer alıyor.
Avrupa Çalışma Konseyleri Müzakereleri
BUSINESSEUROPE Genel Sekreteri Philippe de Buck; Avrupa Sendikalar Konfederasyonu'nun (ETUC) Avrupa Çalışma Konseyleri'ne ilişkin müzakerelere girmeme kararı alması üzerine, 24 Nisan'da AB Komisyonu'nun istihdam, sosyal işler ve fırsat eşitliğinden sorumlu üyesi Vladimir Spidla'ya bir mektup göndererek ETUC'ün müzakerelere girme kararı almasını umut ettiklerini belirtti. Vladimir Spidla 5 Mayıs'ta BUSINESSEUROPE'a yolladığı mektupta ETUC'e son bir çağrı yaptıklarını duyurdu.
Avrupa Çalışma Konseyleri AB genelinde faaliyet gösteren her bir şirketten gelen işçi temsilcilerinin birleşerek, o şirkete ait tüm işyerlerinde sendikal haklar, imzalanan toplu sözleşme, sağlık ve güvenlik gibi temel işçi haklarının eşitlenmesi ve geliştirilmesi alanlarında beraber hareket etmelerini sağlıyor.
AB Komisyonu, Avrupa Çalışma Konseyleri'nin kurulmasına yönelik 94/95/EC sayılı ve 22 Eylül 1994 tarihli yönergenin gözden geçirilmesi için 20 Şubat'ta bir danışma süreci başlatmıştı.
Çevre
AB Komisyonu'nun "Kirlenmenin Önlenmesi ve Denetim Yönergesi"nde değişiklikler yapılması yönündeki önerisi Avrupa Parlamentosu (AP) tarafından incelenme sürecine alındı. BUSINESSEUROPE da ilgili yönergede değişiklik yapılmasını öneren taslakla ilgili görüşünü oluşturarak AP ve Komisyon'a iletti.
BUSINESSEUROPE yönergenin üye ülkelerin iç yasalarına aynı yaklaşımla uyarlanması gerektiği görüşünde olduğunu belirterek, bu durumun mevcut sistemdeki esnekliği ortadan kaldırmaması gerektiğine dikkat çekti. Hiçbir sektörün ve hiçbir coğrafi bölgenin bir diğerine benzemediğini vurgulayan BUSINESSEUROPE, kirlenmenin önlenmesine yönelik sanayi uygulamaların esnek bırakılması gerektiğini savundu.
Vergi
AB Komisyonu'nun düzenlediği Vergi Forumu'nda ekonomik büyüme ve rekabetçiliğin güçlendirilmesi için vergi politikalarından nasıl yararlanılabileceği tartışıldı. İş dünyasının kurumsal vergi ve "yeşil vergi"nin iş dünyasının faaliyetleri önünde büyük bir engel olduğu vurgulanan forumda, AB iç piyasasının bütünleşmesinin bir şirketin sınır ötesi faaliyet göstermeye karar verme sürecini etkilediğine işaret edildi. Sınır ötesi faaliyetleri bulunan şirketlerin üye ülkelerdeki farklı vergilendirme sistemlerine uyumunun yüksek maliyetli olduğu belirtilen forumda üye ülkelerin vergi sistemlerini birbiriyle uyumlu hale getirmesinin önemi vurgulandı.
Maliye
4 Nisan'da bir araya gelen AB Maliye Bakanları, AB'nin gelecekte doğabilecek finansal krizlerle daha etkin bir biçimde mücadele edebilmesine yönelik bir işbirliği anlaşması imzaladılar. Anlaşma, AB üye ülkelerine ait yetkili kurumlar arasında hem normal zamanlarda hem kriz anlarında sınır ötesi işbirliği yapılmasını öngörüyor.
Maliye bakanları toplantıda ayrıca AB üye ülkelerinin gelecekte sosyal güvenliğe kaynak bulabilmesi için sağlık, sosyal yardım ve emeklilik sistemlerine yapılan harcamalarının daha verimli ve etkin bir biçimde yapılması gerektiğinin altını çizdiler. AB hükümetleri günümüzde gayri safi yurt içi hasılalarının %13 ila %33'lük kısmını sosyal yardımlara harcıyor.
Bölgesel Politika
AB Komisyonu'nun bölgesel politikalardan sorumlu üyesi Danuta Hübner ve Avrupa Bölgeler Komitesi Başkanı Luc Van den Brande 24 Nisan'da bir toplantı düzenleyerek Avrupa Bölgeler ve Şehirler Haftası'nın (OPEN DAYS) 6-9 Kasım tarihlerinde Brüksel'de gerçekleştirileceğini duyurdu. 32 ülkeden 217 bölge ve şehrin katılacağı etkinliğin bu yılki teması "Zorlaşan Dünyada Bölgeler ve Şehirler" olacak.
Bankacılık, iş dünyası ve sivil toplum gurupları temsilcileri ile AB ve bölgesel düzeyde karar alıcıları bir araya getiren en önemli etkinliklerden biri olarak değerlendiren OPEN DAYS çerçevesinde Brüksel'de 120, AB çapında ise 250'den fazla etkinlik düzenlenecek. Bu sene AB ülkeleri, Türkiye, Hırvatistan, Norveç, İsveç'in yanında Bosna-Hersek ve İzlanda da etkinliğe katılacak.
İyi uygulama örnekleri paylaşımı, Uyum Politikası araçlarının etkin kullanımı gibi konuların ele alınacağı hafta çevresinde 4 ana konu etrafında seminerler düzenlenecek:
• Yenilikçi bölgeler: araştırma, teknolojik kalkınma ve yenilikçilik.
• Sürdürülebilir kalkınma: iklim değişikliğine karşı bölgesel çözümler.
• İşbirliği ve ağ oluşturma: bölgesel kalkınmada iyi uygulama örnekleri.
• İleriye yönelik düşünme: gelecekteki Uyum Politikası'nı belirleme.
Bu yıl 6. kez gerçekleştirilecek Avrupa Bölgeler ve Şehirler Haftası ile ilgili daha fazla bilgi için: www.opendays.europa.eu
Ekonomik Görünüm
BUSINESSEUROPE'un yılda iki defa üye federasyonlardan aldığı bilgiler çerçevesinde hazırladığı ve AB ekonomisi ile ilgili öngörüler içeren "Ekonomik Görünüm" raporunun bahar sayısı yayınlandı.
İş dünyasının 2007 sonbahar aylarından beri ABD'deki ekonomik gerileme, mali piyasalardaki küresel dalgalanma, emtia fiyatlarındaki artış ve Amerikan Doları'nın zayıflaması gibi nedenlerle çok elverişli koşullarda faaliyet gösteremediği belirtilen raporda yine de geleceğe yönelik tablonun çok olumsuz görünmediği ifade ediliyor.
2008 yılına ait öngörülerin "dikkatli bir iyimserlik" çerçevesinde yapılması gerektiği belirtilen raporda AB ekonomisinin 2008 yılında yaklaşık %2 büyümesine yardımcı olacak altı neden sıralanıyor:
• AB'de büyümenin son iki yılda yaklaşık %3 düzeyinde, ABD'deki büyümeye ve geçmiş büyüme rakamlarına göre daha yüksek olması geleceğe yönelik zorluklarla mücadele için uygun bir zemin hazırlıyor.
• AB istihdam piyasalarında son 3 yılda 10 milyondan fazla istihdam yaratılması ve şirketlerin 2008 yılında da 2 milyona yakın istihdam yaratmalarının beklenmesi geleceğe dair güven veriyor.
• Mali piyasalardaki çalkalanmaya ve karlardaki düşüşe rağmen şirket bilançoları sağlam temeller üzerinde duruyor.
• Euro kuru ve kötüleşen dış etkenlere karşın, AB'de 2008 ihracat rakamlarının gelişmekte olan ülkeler ve petrol üreten ülkelerden gelen yoğun talep nedeniyle yaklaşık %5 artması bekleniyor.
• AB'ndeki şirketler artan petrol ve emtia fiyatlarından ciddi bir biçimde etkilenmelerine rağmen güçlü Euro ve yüksek enerji verimliği sayesinde küresel rekabetçilerine karşı daha iyi bir pozisyonda bulunuyor.
• Tasarruf oranlarının yüksek olması, emlak piyasalarının çok gergin olmaması ve dış etkenlere daha az duyarlı bir bankacılık sektörü bulunması AB'ni mali piyasalardaki çalkantıya karşı ABD'ye göre daha güçlü kılıyor.
İş dünyasının ekonomiye güveninin ancak gerekli politikalar hayata geçirilirse devam edeceğini belirten BUSINESSEUROPE bu yönde atılması gereken adımları ise şu şekilde sıralıyor:
• Enflasyonist baskıların önüne geçilmelidir.
• Üye devletlerin İstikrar ve Büyüme Paktı çerçevesindeki yükümlülüklerine uymaları gerekmektedir.
• Döviz kurlarındaki dalgalanmalarla mücadeleye yönelik ikili ve çok taraflı görüşmeler yapılarak kredi piyasalarındaki krizin daha da ilerlemesinin önüne geçilmelidir.
BUSINESSEUROPE'un önümüzdeki döneme yönelik öngörüleri ise özetle şu şekilde oldu:
[zpicc:07030]
Dr Bahadır Kaleağası
AB ve BUSINESSEUROPE nezdinde
TÜSİAD ve TİSK Daimi Temsilcisi - Brüksel