Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen 2024 yılının son ve yeni Başkan António Costa'nın başkanlığındaki 2025 yılının ilk Avrupa Konseyi zirvesinde AB Devlet ve Hükümet Başkanları toplantısına katıldı.
Liderlerin odak noktası Ukrayna ve Orta Doğu'daki durum oldu.
Liderler zirvenin başında Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelenskyy'yi kabul ederek sahadaki durum ve Ukrayna'nın kendini savunmaya devam ederken nelere ihtiyaç duyduğu hakkında konuştu.
Başkan von der Leyen Ukrayna'nın galip gelmesi gerektiğini ve Ukrayna'nın desteklenmesinin AB için ahlaki ve stratejik bir zorunluluk olduğunu vurguladı.
Başkan Leyen kapanış basın toplantısında Başkan şunları söyledi:
“Avrupa bugüne kadar Ukrayna'ya yaklaşık 130 milyar Avro destek sağlamıştır. Ekonomik ve mali istikrarı 2025 yılı sonuna kadar güvence altına aldık. Bu iyi bir haber. Ukrayna Aracı ve G7 kredimiz sayesinde Ukrayna'nın 2025 yılı finansman açığının büyük bir kısmını da kapatmış bulunuyoruz. Bu büyük bir başarıdır. Ayrıca Ukrayna'nın çok ihtiyaç duyduğu askeri teçhizatı satın almak için daha fazla mali alana sahip olmasını sağlayacaktır.”
Rusya'nın Ukrayna enerji sistemine yönelik saldırılarının yarattığı özel zorluklardan bahsetti: “Rusya sistematik olarak hedef alıyor. Biz sürekli olarak onarıyoruz. Ancak hala bir kapasite açığı var” diyerek AB şebekesiyle bağlantının iyileştirilmesi, onarımlar konusunda daha fazla çaba gösterilmesi ve elektrik üretiminin daha da merkezden uzaklaştırılması gerektiğini vurguladı.
Ayrıca Ukrayna'nın katılım müzakerelerinde daha fazla ilerleme kaydedilmesi ihtimalini de dile getirdi: “Ukrayna iyi çalışmaya devam ederse, önümüzdeki yılın başlarında katılım müzakerelerinin ilk kümesini açmaya hazır olmalıyız.”
AB Konseyi, Beşar Esad rejiminin çöküşünün ardından başta Suriye olmak üzere Orta Doğu'daki durumu da ele aldı.
Liderler, Suriye'de insan haklarına, kadın haklarına, dini ve etnik azınlıkların haklarına saygılı, kapsayıcı ve Suriye'nin öncülüğünde bir siyasi sürecin gerekliliği üzerinde ısrarla durdular.
Başkan von der Leyen Avrupa Birliği'nin Suriye halkını desteklemek için neler yapabileceğini ve halihazırda neler yaptığını anlattı: “Şimdi desteğimizi arttırıyoruz. Türkiye ve Ürdün üzerinden yardım ulaştırılması için bir insani hava köprüsü kurduk. Sadece bu yıl için insani yardımlarımızı 160 milyon Avro'nun üzerine çıkardık. Bildiğiniz üzere yıllık Suriye konferansları düzenliyoruz. Bu konferanslar bu konuda güçlü bir katalizör olabilir. Bu konferanslar sayesinde geçmişte 33 milyar Avro'dan fazla bir meblağı harekete geçirdik. Şimdi de bu kanalla erken toparlanma ve yeniden yapılanmaya odaklanarak Suriye'deki insanları desteklemeye devam etmek istiyoruz.”
Bununla birlikte Başkan Leyen “adım adım” bir yaklaşıma duyulan ihtiyacın da altını çizdi. Tüm bu çabalar Şam'daki yeni liderlik tarafından somut eylemlerle desteklenmelidir.
Avrupa'daki Suriyelilerin evlerine dönmeleri konusunda ise Başkan, ülkenin tamamına erişimi olması gereken UNHCR ile çalışmaların devam ettiğini söyledi ve geri dönüşlerin gönüllü, güvenli ve onurlu olması gerektiğini vurguladı.
Avrupa Birliği için net bir jeopolitik rol olmalı
Avrupa Konseyi Liderleri ayrıca AB'nin dünyadaki yeri konusunda da bir tartışma gerçekleştirdi. Moldova ve Gürcistan'da devam eden durum ve genişleme konusundaki son gelişmeler hakkında görüş alışverişinde bulundular.
Önümüzdeki ay Başkan seçilen Donald Trump'ın göreve başlaması öncesinde ABD ile ilişkiler de ele alındı. Başkan von der Leyen burada, seçilmiş Başkan ile olumlu bir gündem üzerinde çalışılması gerektiğini açıkça ifade ederek: “Özellikle de önemli ticaret ortakları olduğumuz ve derinlemesine entegre olmuş pazarları ve tedarik zincirlerini paylaştığımız için. Çin'in kapasite fazlası gibi küresel ekonomik zorlukların ele alınmasında ortak menfaatlerimiz var. Aynı zamanda kendimizi çeşitli senaryolara hazırlıyoruz.” dedi.