AB – Türkiye

- Türkiye-AB Troykası bakanlar toplantısı, Ali Babacan, AB Komisyonu'nun genişlemeden sorumlu üyesi Olli Rehn, AB Dönem Başkanı Fransa'nın AB işlerinden sorumlu bakanı Jean-Pierre Jouyet ve gelecek AB Dönem Başkanı Çek Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Karel Schwarzenberg'in katılımıyla 15 Eylül'de gerçekleştirildi. Olli Rehn düzenlenen ortak basın toplantısında, özellikle Gürcistan'daki son gelişmelerde Türkiye'nin bölgesel stratejik öneminin AB tarafından bir kez daha anlaşıldığını vurgulayarak "AB ve Türkiye'nin sorunları birlikte ele almasının, her iki tarafın stratejik ortak çıkarına hizmet edeceğini" söyledi.

Türkiye-Ermenistan ilişkilerindeki hareketlenmenin tam normalleşmeyle sonuçlanması beklentisini dile getiren Rehn, bu sayede Kafkaslar'daki enerji arzı güvenliğinin güçlendirilmiş olacağını ifade etti. Rehn, Kıbrıs'taki görüşmelerin AB prensiplerine uygun şekilde çözümle sonuçlanmasını umduğunu belirterek, gerek duyulması halinde her türlü yasal ve teknik yardıma hazır olduklarını kaydetti.
 
"Türkiye, AB katılım müzakereleri kapsamındaki reformlara tüm enerjisiyle yeniden dönsün" diyen Rehn, "Anayasa reformu fırsatının tekrar kaçırılmamasını" istedi.
 
Türkiye'den bekledikleri diğer öncelikli reformların yargı ve sendikal haklarla ilgili olduğunu anlatan Rehn, istenilen reformların aynı zamanda müzakerelere açılacak yeni müzakere başlıklarının açılış kıstaslarının karşılanması anlamına geldiğini kaydetti. Fransa'nın AB işlerinden sorumlu Bakanı Jean-Pierre Jouyet de AB Dönem Başkanı olarak Fransa'nın müzakere sürecinde Türkiye'ye karşı objektif ve adil davrandığını belirterek, üye ülkelerin oy birliğinin sağlanması koşuluyla yeni başlıklar açmak istediklerini anlattı.
 
Dışişleri Bakanı ve Başmüzakereci Babacan ise Brüksel'de düzenlediği basın toplantısında Türkiye'nin AB üyelik sürecinde "referans belge" haline gelecek olan Ulusal Program'a TBMM açılmadan önce son halini vermek istediklerini ve Fransa Dönem Başkanlığı sırasında üç müzakere başlığı daha açmak istediklerini belirtti.
 
- Avrupa Parlamentosu (AP) Liberal Grup Başkanı Graham Watson, grubun üst düzey üyelerinden ulaşan bir heyet ile Türkiye'ye yapacağı ziyaret öncesi Türkiye-AB ilişkileri üzerine bir yazı yayınladı. Yazıda Türkiye'nin Kafkasya krizinde oynadığı yapıcı rol; Suriye ve Orta Doğu'ya yönelik diplomatik girişimlerle, stratejik önemini bir kez daha gösterdiğine dikkat çeken Watson, Ermenistan ve Kıbrıs dosyalarında da ilerleme kaydedildiğine inandığını ifade etti. Türkiye'nin üyelik sürecinin hem uzun, hem de zorlu olduğunu ancak artık doğru yöne doğru ilerlemek için hem niyetin hem de olanakların mevcut olduğuna inandığını belirtti.
 
- Avrupa'daki turizm merkezlerinin sosyal, kültürel ve çevresel sürdürülebilirlik ve ticari başarı kriterleri çerçevesinde değerlendirildiği ve ödüllendirildiği "Avrupa Turizmde Mükemmeliyet Merkezleri – 2007/2008" yarışmasının sonuçları 18 Eylül'de açıklandı. 2007 yılındaki ana teması "yerel miras" olan yarışmaya 18 üye ülke ve içlerinde Türkiye'nin de bulunduğu 2 aday ülke katılırken Türkiye'den Edirne şehri de ödül aldı.
 
Kazanan turizm merkezleri, Avrupa Turizm Günü etkinliklerine ve EDEN ağına katılım gibi olanaklar sayesinde tanıtım faaliyetlerini güçlendiriyor.
 
AB - Kıbrıs
 
- KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat ile Kıbrıs Rum yönetimi lideri Dimitris Hristofyas Kıbrıs sorununa kalıcı çözüm bulunması amacıyla 11 Eylül'de başlayan kapsamlı müzakereler çerçevesinde 18 Eylül'de ikinci kez bir araya geldi. Kapsamlı müzakerelerin başladığı 11 Eylül'de "yönetim ve güç paylaşımı" konusunu ele alan liderler, ikinci toplantı da aynı konuyu görüşmeyi sürdürdü. Liderlerin 8 Ekim'deki üçüncü görüşmede de "güç paylaşımı" konusuna yoğunlaşacakları bildirildi.
 
- Avrupa Parlamentosu (AP), G.Kıbrıs ve K.Kıbrıs'ı birbirinden ayıran Yeşil Hat üzerinden gerçekleşen yasa dışı göçün çok ciddi bir sorun haline geldiğini ileri sürdü. AP Sivil Özgürlükler, Adalet ve İçişleri Komitesi üyesi milletvekili Jeanine Hennis-Plasschaert (Hollanda/Liberaller) tarafından hazırlanan ve Eylül başında kabul edilen raporda Yeşil Hat geçiş noktasından gerçekleşen yasa dışı göçmen akışından Türkiye'nin sorumlu tutulması gerektiği ileri sürülüyor.
 
Yedi milletvekilinin 25-27 Mayıs 2008 tarihlerinde G. Kıbrıs'a yaptığı ziyaret sırasında edindikleri gözlemler ışığında hazırlanan raporda sığınmacı ve yasa dışı yollardan göç eden göçmenlerin barındırıldığı merkezlerin AB yönetmelik ve yönergelerine uygunluğu da değerlendirildi. G.Kıbrıs'a yapılan gözlem gezisinin yanı sıra İtalya, İspanya, Fransa, Malta, Yunanistan, İngiltere, Belçika, Hollanda, Polonya ve Danimarka'ya da benzer geziler yapan milletvekilleri G.Kıbrıs'ta Famagusta gözaltı merkezi, Aradippou polis merkezine bağlı 10 no.lu gözaltı merkezi ve Kofinou kabul merkezinde incelemelerde bulundu.
 
Raporda yer alan hususlar:
 
• Adaya gelen sığınmacıların ve yasa dışı göçmenlerin %1'inden daha azı G.Kıbrıs'a devletin denetlediği noktalardan giriş yapmaktadır. Adayı ikiye ayıran Yeşil Hat birçok soruna neden olmaktadır. G. Kıbrıs'a giriş yapan göçmenlerin büyük bölümü Yeşil Hat üzerinden giriş yapmaktadır.
 
• Ada 2004 yılında AB'ye "bir bütün olarak" üye olmasına karşın G. Kıbrıs'ın etkin denetimi Yeşil Hat sınırına kadar geçerlidir. AB müktesebatının Yeşil Hat'tın kuzeyinde uygulanması 2003 yılı Katılım Anlaşması 10 no.lu Protokol uyarınca askıya alınmıştır. Böylece Yeşil Hat yasadışı göçlerle ilgili sorun yaratmaya başlamıştır. Söz konusu durum Türkiye'nin AB'ye üyelik müzakereleri çerçevesinde AB Komisyonu ve Bakanlar Konseyi tarafından ele alınmalıdır. Türkiye konuya ilişkin sorumluluğunu üstlenmelidir. Bu noktada, geçtiğimiz 18 ay içinde Türkiye ve Frontex arasındaki ikili çalışma anlaşması kapsamında herhangi bir gelişme olmadığını belirtmek gerekir. Bu kabul edilemez bir durumdur. Türkiye ve AB bu alanda acil bir şekilde yakın işbirliği içine girmelidir.
 
- AB Komisyonu'nun genişlemeden sorumlu üyesi Olli Rehn, AB'nin gelecek dönem başkanı Çek Cumhuriyeti'nin başkent Prag'da düzenlediği Batı Balkanlar ile ilgili konferansta yaptığı konuşmada, Kıbrıs'ta AB'nin kurucu ilkelerine ve üyelik yükümlülüklerine bağlı kalınması halinde, iki toplumun üzerinde anlaştığı her türlü çözümü kabul etmeye hazır olduklarını söyledi.
 
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Başkanı Jean Paul Costa, gazetecilerle yaptığı bir görüşmede Kıbrıs'ta bir çözüm bulunması halinde Rumların şikayetleri üzerine Türkiye aleyhinde açılan davalarda azalma olabileceğini söyledi. Costa ayrıca Türkiye'nin AİHM kararlarının etkisiyle insan hakları sicilini iyileştirdiğini ifade etti.
 
AB Kurumları
 
- Avrupa Parlamentosu (AP), etkinliklerini AB vatandaşlarına tanıtmak ve AB kurumları ile halkı yakınlaştırmak amacıyla kurulan Europarl TV internet tabanlı video kanalı yayınını 18 Eylül'de başlattı. AP Başkanı Hans-Gert Poettering tarafından tanıtılan kanal aracılığıyla internet erişimi olan herkes parlamentonun karar alma sürecini doğrudan takip ederek sanayi grupları, sosyal ortaklar, lobiciler, akademisyenler ve AB kurumlarında çalışanlar hakkında da bilgi sahibi olabilecek. Europarl TV: www.europarltv.europa.eu
 
Bin Yıl Kalkınma Hedefleri
 
- AB Komisyonu 19 Eylül'de Birleşmiş Milletler Bin Yıl Kalkınma Hedefleri'ne ilişkin bir rapor yayınladı. Rapora göre yüksek gıda ve petrol fiyatları ile küresel ekonomik yavaşlama belirlenen hedeflere ulaşılmasını zorlaştırırken özellikle altyapı alanında daha çok yatırım gerekiyor. Daha etkin bir yardım politikası izlenebilmesi için Doha Gündemi, Bretton Woods Kurumları gibi küresel platformların da reformu öneriliyor.
 
2000 yılında üzerinde anlaşmaya varılan Birleşmiş Milletler Bin Yıl Kalkınma Hedefleri çerçevesinde 2015 yılına kadar günde 1 $'ın altında parayla yaşayan insan sayısının yarıya indirilmesi ve her çocuğun ilk öğrenime erişiminin sağlanması amaçlanıyor.
 
Telekom
 
- AB Komisyonu 18 Eylül'de üye ülkeler tarafından Yeni Nesil Geniş Bant Şebekeleri'ne ilişkin uygulanacak olan düzenleyici çerçeve hakkında bir danışma süreci başlattı. Ortak bir düzenleyici çerçeve oluşturulmasının amacı AB içinde faaliyet gösteren telekom operatörleri ve yatırımcılar için güvenli ve öngörülebilir bir iş ortamı yaratmak. Ayrıca üye ülkelerdeki düzenleyici kurumların pazara yeni giren operatörlerin pazar payı yüksek operatörlerin şebekelerine en uygun biçimde erişimi sağlamalarının garanti altına alınması hedefleniyor.
 
AB'de yaklaşık 229 milyon bakır, 1 milyon fiber optik hat bulunuyor. Yeni nesil şebekelere 2011 yılına kadar 20 milyar € harcanması öngörülüyor. Danışma süreci 14 Kasım'a kadar sürecek.
 
Çevre
 
- AB Komisyonu'nun şimdiye kadar "Çevre ve Güvenlik için Küresel Gözlem" (GMES) olarak bilinen yeryüzü gözlem faaliyetlerinin yerini alan Kopernikus girişimi, 16 Eylül'de AB Komisyonu ve Fransa Dönem Başkanlığı tarafından düzenlenen bir konferansla tanıtıldı. Amacı yerküre, denizler ve atmosferi gözlemleyerek çevresel gelişmeleri kontrol etmek ve sayısı giderek artan doğal afetler riskine karşı vatandaşların güvenliğini artırmak olan girişim, uydu ve küresel ağlar aracılığıyla faaliyet gösterecek.
 
Konuyla ilgili bir açıklama yapan AB Komisyonu'nun işletmeler ve sanayiden sorumlu üyesi Günter Verheugen, Kopernikus'un aynı zamanda teknolojik gücün ve Avrupa'nın uzay sanayisindeki uzmanlığının somut bir göstergesi olduğunu ifade etti.
 
- Bu yıl 7.si düzenlenen "Avrupa Hareketlilik Haftası", 16-22 Eylül tarihleri arasında 200 milyondan fazla kişinin katılımıyla gerçekleştirildi. Bu yılki ana konusu "Herkes için Temiz Hava" olan etkinlikler çerçevesinde AB ve Brezilya, Kanada, Kolombiya, Japonya ve Güney Kore gibi dünyanın diğer bölgelerinden bazı yerel yönetimlerin de katılımıyla, ulaşım araçlarından kaynaklanan hava kirliliğinin azaltılması amacıyla alınabilecek önlemler ele alındı. Aynı zamanda, vatandaşlar seyahat alışkanlıklarını değiştirmeye ve kamu taşıtları, bisiklet kullanıcıları ve yayalar için kolaylıklar geliştirme yollarını desteklemeye teşvik edildi. www.mobilityweek.eu 
 
Adalet ve İçişleri
 
- AB Komisyonu 6 Eylül'de Avrupa'da yaşayan Roman toplumunun durumunun iyileştirilmesine yönelik bir zirve düzenledi. AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso, AB Komisyonu üyelerinden Jacques Barrot, Vladimir Spidla, Jan Figel, üye ülke bakanları, sivil toplum üyeleri ve Roman toplumuna mensup iki milletvekilinin katılımıyla gerçekleşen konferansta yoksulluk ve ayrımcılıkla karşı karşıya olan milyonlarca Romanın durumunu iyileştirmek üzere kıta genelinde bir girişim yapılması çağrısında bulunuldu.

AB Komisyonu Başkanı Manuel Barroso, Roman toplumunun büyük bölümünün 21. yüzyılın Avrupa'sı için kabul edilemez koşullarda yaşadığını, bu halkın mensuplarının hangi ülkede yaşarlarsa yaşasınlar, sağlıksız, işsiz ve eğitimsiz bir yaşam sürmek zorunda kaldıklarını kaydetti.
 
Avrupa'da 10 milyon Roman'ın yaşadığı tahmin ediliyor. Geçtiğimiz aylarda İtalya'nın Roman toplumuna mensup herkesin parmak izlerini bir veri tabanında toplama planı Avrupa Parlamentosu ve insan hakları gruplarınca kınanmıştı. AB Komisyonu 2000-2006 arasında Roman toplumuna destek sağlamaya yönelik projelere 275 milyon € harcadı. Romanların da dahil edildiği "dezavantajlı toplum kesimleri" başlıklı girişimlere ise aynı dönemde 1milyar € daha ayrıldı.
 
- AB Komisyonu 18 Eylül'de uyuşturucu ile mücadele alanında üye ülkeler arasında işbirliğinin arttırılmasına yönelik "AB Uyuşturucu Eylem Planı 2009-2012"nı kabul etti. Plan çerçevesinde AB çapında ortak yasal bir düzenlemenin yapılması ile polis ve gümrük görevlileri arasındaki işbirliğinin arttırılması öngörülüyor. Ayrıca AB çapında ünlü isimlerin de katılacağı bir kampanya başlatılarak gençler, işletmeler ve yerel yönetimlerin bu konuya ilişkin duyarlılığının arttırılması hedefleniyor.

AB Komisyonu'nun içişlerinden sorumlu üyesi Jacques Barrot'nun verdiği rakamlara göre AB'de yaklaşık 2 milyon kişi uyuşturucu bağımlısı bulunuyor ve yılda yaklaşık 7 bin 500 kişi bu yüzden yaşamını yitiriyor. Eroin ve benzeri sentetik uyuşturucuların tüketimi birçok ülkede aynı düzeyde kalırken ve hatta azalırken, kokain kullanımı giderek artıyor.
 
Sosyal Politika
 
- AB Komisyonu, 17 Eylül'de AB sınırları içinde en yoksun durumda olanlar için mevcut gıda yardımı programının bütçesini 2009'dan itibaren 500 milyon €'ya artırma ve sağlanan ürün yelpazesini genişletme önerisinde bulundu. Zor durumda olan aileler de dahil olmak üzere yoksulluk içinde yaşayan çok sayıda insana, yetersiz durumda olan yaşlı insanlara, evsizlere, engellilere, risk altındaki çocuklara, göçmen işçilere ve sığınma hakkı arayanlara sağlanan yardımdan 2006 yılında 13 milyon AB vatandaşı yararlandı.

Tahminlere göre AB'de 43 milyon insan gıda yoksulluğu tehlikesi altında bulunuyor. 2006 yılında gıda yardımı programından 13 milyon AB vatandaşı yararlandı.
 
Nüfus
 
- Eurostat 2006-2007 yıllarına ait nüfus istatistiklerini 12 Eylül'de açıkladı. Açıklanan verilere göre Avrupa nüfusu 2006-2007 yılları arasında 2,9 milyon artışla 822 milyona ulaştı. Aynı dönemde AB27 nüfusu ise 2,4 milyon artarak 495,1 milyona çıktı.
 
Eurostat'ın verilerine göre, geçen yıl Avrupa'nın en kalabalık ülkesi 142,2 milyonla Rusya olurken, 82,3 milyonla Almanya, 69,7 milyonla Türkiye, 63,4 milyonla Fransa, 60,8 milyonla İngiltere ve 59,1 milyonla İtalya ilk 5'te yer aldı.
 
Eurostat'a göre Avrupa'da en hızlı doğal nüfus artışı ‰12,8'le Türkiye'de olurken, ‰12,4'le Kosova, ‰11,5'le Azerbaycan, ‰9,8'le İrlanda, ‰8,4'le İzlanda, ‰7,3'le Andorra, ‰5,9'la Arnavutluk, ‰4,6'yla Fransa, ‰4,1'le Ermenistan ve ‰4'le Kıbrıs Rum kesimi Türkiye'yi izledi.
 
Doğal nüfus artışı yanında alınan göç de dikkate alındığında Avrupa'da en hızlı nüfus artışları ‰24,6'yla İrlanda, ‰23,3'le Andorra, ‰21,4'le İzlanda, ‰20,2'yle Kıbrıs Rum kesimi, ‰18'le İspanya ve ‰15,9'la Lüksemburg'da kaydedilirken Türkiye'nin göç istatistiklerine yer verilmedi.
 
Küreselleşme Fonu
 
- AB Komisyonu İtalya'nın Avrupa Küreselleşme Fonu (AKF) kapsamında yardım almak için yaptığı başvuruları 18 Eylül'de kabul etti. Karar son onay için AB Bakanlar Konseyi ve Avrupa Parlamentosu'na gönderildi. Öngörülen yardım sayesinde İtalya'da son dönemde işten çıkarılan 6 bin tekstil işçisinin istihdam piyasasına yeniden kazandırılması amaçlanıyor.
 
Kurulmasına 2006 Aralık ayında gerçekleşen liderler zirvesinde karar verilen fon ile şimdiye kadar 67 milyon €'luk yardım sağlanması öngörüldü. Fon ile ekonominin küreselleşmesi sonucunda işsiz kalan işçilere yardım edilmesi ve bu kişilerin yeniden işgücü piyasasına kazandırılması amaçlanıyor.
 
Turizm
 
- Avrupa'daki turizm merkezlerinin sosyal, kültürel ve çevresel sürdürülebilirlik ve ticari başarı kriterleri çerçevesinde değerlendirildiği ve ödüllendirildiği "Avrupa Turizmde Mükemmeliyet Merkezleri – 2007/2008" yarışmasının sonuçları 18 Eylül'de açıklandı. 2007 yılındaki ana teması "yerel miras" olan yarışmaya 18 üye ülke ve içlerinde Türkiye'nin de bulunduğu 2 aday ülke katılırken Türkiye'den Edirne şehri de ödül aldı.
 
Kazanan turizm merkezleri, Avrupa Turizm Günü etkinliklerine ve EDEN ağına katılım gibi olanaklar sayesinde tanıtım faaliyetlerini güçlendiriyor.
 
Ekonomi
 
- Eurostat tarafından yayınlanan son tahminlere göre Euro Alanı'nın dünyanın geri kalan bölgeleriyle arasındaki ticarette Temmuz 2007 rakamlarına göre 0,5 milyar € fazla veren ticaret hacmi, Temmuz 2008'de 2,3 milyar € açık verdi. Haziran 2008 verilerine göre ise Euro Alanı'nın ticaret açığı 0,2 milyar € oldu. Haziran 2007'de Euro Alanı'nın 7,5 milyar €'luk ticaret fazlası gerçekleşmişti.
 
Temmuz 2008 için ilk tahminlere göre, AB27'nin ticari açığı 21,5 milyar € oldu, AB27'nin Temmuz 2007'deki dış ticaret açığı 13,6 milyar € olarak belirlenmişti. AB'nin ticari ortaklarının büyük bir bölümüyle arasındaki ticarette artış gözlenirken, ABD (-%3) ve Japonya'ya (-%4) yapılan ihracat ile Güney Kore (-%4) ve Japonya'dan (-%3) yapılan ithalatta düşüşler kaydedildi.
 
AB'nin Türkiye'ye ihracatında ise %14'lük; ithalatta ise %3'lük bir artış gerçekleşti. 2008 Ocak-Haziran döneminde AB üyeleri arasında en yüksek dış ticaret fazlası veren ülkeler arasında Almanya (103,2 milyar €) ve Hollanda (21,8 milyar €) bulunurken, en büyük dış ticaret açığı ise İngiltere (61,1 milyar €), İspanya (50,2 milyar €), Fransa (31,9 milyar €), Yunanistan'da (18,1 milyar €) kaydedildi.
 
*
BRÜKSEL'DE GELECEK AY

AB Kurumları

• 25-26 Eylül, Adalet ve İçişleri Konseyi
• 7 Ekim, Ekonomik Mali Konsey
• 13-14 Ekim, Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi
• 15-16 Ekim, AB Liderler Zirvesi
 
Konferanslar-Seminerler

• 29 Eylül, "The political economy of the Fischler reforms of the common agricultural policy"
 www.ceps.be 
 
• 3 Ekim, "Turkey's economic integration to the EU, a response to global competition", TUSIAD, MEDEF, BUSINESSEUROPE 6-9 Ekim,
 
• "Open Days", http://ec.europa.eu/regional_policy/conferences/od2007/index.cfm 30 Ekim
 
• , "Defining Europe's Energy Strategy", www.friendsofeurope.com 5 Kasım, "Saving
 
• Europe's Waters", www.friendsofeurope.com 
 
HAZIRLAYANLAR :
Dilek İştar Ateş – Ender Mersin
bxloffice@tusiad.org
www.tusiad.org