BU SAYIDA:

AB - TÜRKİYE
AB – BOLİVYA
GENİŞLEME POLİTİKASI
G20 ZİRVESİ
İÇ İŞLERI: VİZE
SAĞLIK
ÇEVRE
ORTAK TARIM POLİTİKASI
EKONOMİ
 
AB - Türkiye

- AB Komisyonu 10 Kasım'da Türkiye ilerleme raporunu açıklayacak. AB'ye üyelik müzakereleri kapsamında Türkiye'nin son bir yılda gerçekleştirdiği ilerlemelerin toplam bir değerlendirmesi yapılacak olan raporda azınlık hakları, yargının bağımsızlığı, basın ve ifade özgürlüğü, anayasa reform paketinin hazırlanış ve uygulamaya konuluşunda sivil toplum ve muhalefet partileri ile görüş alışverişinde bulunulması, okullarda din derslerinin zorunlu olmaya devam etmesi, eğitim, kamu hizmetleri ve siyasette Türkçe dışındaki dillerin kullanımı konularında eleştiriler yer alması bekleniyor.

AB ile tam üyelik müzakerelerinde hali hazırda toplam on üç başlık müzakerelere açıldı; bir başlığın geçici kapaması gerçekleştirildi. Toplam otuz beş müzakere başlığından on sekizinde G. Kıbrıs ve Fransa'nın vetosu nedeniyle müzakerelere başlanamıyor.

- İngiltere merkezli The Guardian gazetesinde Avrupa Parlamentosu (AP) bünyesinde Türkiye'nin AB üyeliğine karşı çıkmak amacıyla kurulan Türkiye İzleme Grubu'nun danışmanı Robert Ellis tarafından yazılan ve Türkiye'ye yönelik ağır eleştirilere yer verilen bir makale yayımlandı. Makalede Türkiye'nin 2005 yılında verdiği Ek Protokol'ü uygulama taahhüdünü yerine getirmediği ve Kıbrıs sorununun çözümüne yönelik çaba göstermediği iddia ediliyor.
Makalenin AB Komisyonu'nun 9 Kasım'da açıklayacağı Türkiye İlerleme Raporu öncesinde ve AP'de Doğrudan Ticaret Tüzüğü'nü geçersiz kılma çabalarına hız verildiği şu günlerde yayımlanmış olması dikkat çekiyor.

- İngiltere Dışişleri Eski Bakanı Jack Straw Times gazetesinde yayınlanan yazısında, Kıbrıs sorununun Türkiye'nin AB'ye üyeliğini hazmedemeyenlerce bir bahane olarak kullanıldığını belirtti. Straw Kıbrıs sorununun çözümüne yönelik görüşmelerin başarısızlıkla sonuçlanması halinde Kıbrıs'ın resmen bölünmesinin değerlendirilmesi gerekebileceğini ileri sürdü.

Yazısında AB'nin önündeki en önemli stratejik kararın Türkiye ile ilişkilerin geleceği olduğuna işaret Jack Straw, İngiltere'nin parlamentoda partiler üstü bir şekilde belirlediği pozisyonun Türkiye'nin AB'ye mümkün olan en kısa zamanda tam üye olması yönünde olduğunu hatırlattı. Straw, Avrupa ile 74 milyon nüfuslu Türkiye'nin stratejik ilişkilerinin 750 bin Kıbrıslı Rum'un ve 250 bin Kıbrıslı Türk'ün yaşadığı Kıbrıs Adası sorununca rehin alınmış durumda olduğunu ve AB'nin Türkiye'ye, Türkiye'nin AB'ye olduğundan daha fazla ihtiyacı olduğunu vurguladı.

- Türkiye 10 Kasım'da Avrupa Konseyi Dönem Başkanlığı'nı Makedonya'dan devralacak.
Strazburg'da düzenlenecek olan dönem başkanlığı devir teslim törenine Türkiye adına Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu katılacak. Türkiye en son 1992 yılında Hikmet Çetin'in Dışişleri Bakanlığı döneminde Avrupa Konseyi Dönem Başkanlığı'nı üstlenmişti.

AB – Bolivya

- AB Komisyonu Bolivya'nın Chaco bölgesinde kuraklıktan olumsuz yönde etkilenen yaklaşık 25 bin kişiye 1,5 milyon € tutarında insani yardım gönderilmesine karar verdi. Bu yardımla bölgede çiftçilik ve hayvancılık yapan küçük ölçekli üreticilerin ihtiyaçlarının karşılanması planlanıyor.

AB yardımı ek olarak su taşımacılığı ve depolaması için altyapının hazırlanması, tohum dağıtımı ve tarım için kullanılan toprakların yeniden düzenlenmesi için kullanılacak.

Genişleme Politikası

- AB üyeliği sürecinde Hırvatistan yeni müzakere başlıklarının açılışını gerçekleştirdi. 5 Kasım'da Brüksel'de toplanan Hükümetlerarası Konferans (HAK) toplantısında "sermayenin serbest dolaşımı", "ulaşım politikası" başlıklarının geçici kapanışı yapılırken, "kurumlar" başlığının açılış ve geçici  kapanışı da gerçekleştirildi. AB'ye üyelik müzakere sürecine Türkiye ile aynı tarihte (3 Ekim 2005) başlayan Hırvatistan şu ana kadar 25 müzakere başlığından 34'ünü açtı; bu başlıklardan 25'inin geçici kapaması gerçekleştirildi.

- Genişlemeden sorumlu AB Komiseri Stefan Füle Hırvatistan ve Sırbistan arasındaki yakınlaşma ile ilgili bir açıklama yaptı. Füle açıklamasında Batı Balkanlar'da Josipoviç ve Tadic arasındaki yakınlaşmanın uzlaşı sembolü olduğunu belirtti ve bunun tüm bölgeye örnek olduğunu vurguladı.

AB'nin iyi komşuluk ilişkilerine ve bölgesel işbirliğine büyük önem verdiğini ve komşularla iyi ilişkiler kurulması konusunun İstikrar ve Katılım Anlaşması'nın bir parçası olduğunu hatırlatan Füle, Sırbistan ve Hırvatistan arasında bu alanlarda birçok ilerleme kaydedildiğini belirtti. Sırbistan ve Hırvatistan arasındaki ikili ilişkilerin güçlenmesi sayesinde bazı sorunların da kolayca çözümlenebileceğini söyledi.

G20 Zirvesi

- AB Komisyonu Başkanı José Manuel Barroso ve AB Konseyi Başkanı Herman Van Rompuy G20 liderlerine Seul'de gerçekleştirilecek G20 Zirvesi gündeminde olan ana konular ile ilgili Ekim ayında gerçekleştirilen AB Liderler Zirvesi'ndeki istişarelerden yola çıkarak oluşturdukları görüşleri içeren ortak bir mektup gönderdiler. Barroso ve Van Rompuy G20'nin uluslar arası iktisadi dayanışma için en önde gelen küresel platform olduğunu belirterek, krizden çıkıştan sonra ekonomik iyileşmenin sürdürülebilirliği, daha güçlü ve dengeli büyümenin temellerinin atılması için Seul'de gerçekleştirilecek G20 Zirvesi'nin önemine dikkat çektiler. Mektupta yer alan önemli tespitler şunlar:

• Güçlü, dengeli ve sürdürülebilir büyüme için G20 Çerçevesi'nin etkin bir biçimde uygulanması ve cari dengesizliklere karşı önlem alınması gerekmektedir.

• Döviz piyasasındaki sıkıntılar ışığında, döviz kurlarının piyasa koşullarında belirlenmesi ve para birimlerinin değerinin rekabetçiliği artırmak amacıyla düşük tutulmaması önem taşımaktadır.

• Aralarında Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu'nun da bulunduğu uluslararası finans kuruluşlarının reformu tamamlanarak, bu kuruluşların küresel ekonomiyi daha iyi temsil etmeleri ve meşruiyetlerinin artırılması sağlanmalıdır.

• Ekonomik iyileşmenin sürdürülebilmesi için ticaretin desteklenmesi gerekmektedir. Bu şekilde küresel büyüme de desteklenecektir. Bu nedenle G20 liderleri Doha Turu ticaret müzakerelerinin en hızlı bir şekilde sonuçlanması için gereken siyasi iradeyi sergilemelidir.

• Daha önce G20 tarafından gerçekleştirilen mali denetim reformunun uygulanması yakından takip edilmeli ve denetlenmelidir.

• G20'nin kalkınma alanında yaptığı çalışmalar devam ettirilerek, Bin Yıl Kalkınma Hedefleri'nin hayata geçirilmesi desteklenmelidir. Bu bağlamda kısıtlı kaynakları bulunan kişilerin ve KOBİ'lerin mali hizmetlere erişiminin iyileştirilmesi için adımlar atılmalıdır.

• Kankun'da gerçekleştirilecek iklim müzakereleri için Seul'de siyasi bir ivme yakalamalı, küresel düşük karbon ekonomisinin gerçekleştirilebilmesi için dengeli ve gerçekçi bir tutum ortaya konmalıdır.

• G20 enerjiyle ilintili sorunların çözülmesi ve yolsuzlukla mücadele alanlarındaki çalışmalarına devam etmelidir.

İç İşleri: vize

- AB Komisyonu'nun üçüncü ülkelerle arasındaki vize politikası uygulamasını incelemek üzere oluşturduğu altıncı rapor yayımlandı. Vize işlemlerinde karşılıklılık ilkesiyle ilgili uygulamaları da ortaya koyan raporda AB vatandaşlarının vizesiz seyahat edebilmesinin arzu edildiği ülkelerle gerekli anlaşmaların yapılabildiği belirtiliyor. Vizelerin kaldırılması için Brezilya ile de iki anlaşmanın yakında imzalanacağını belirten AB Komiseri Malmström, Çek Cumhuriyeti vatandaşlarının Kanada'ya vizesiz seyahat edebilmesiyle ilgili düzenlemelerin de gerçekleştirildiğini söyledi.

Malmström karşılıklılık ilkesinin henüz tam sağlanamadığı ABD ve Kanada gibi ülkelerle ise görüşmelerin devam ettiğini belirtti. Raporda yer alan bazı konular şunlardır.

• Brezilya ile iki anlaşma yapılarak G. Kıbrıs, Malta, Letonya ve Estonya vatandaşlarından hem normal pasaportu olanlar, hem de resmi ve diplomatik pasaport sahibi olan kişilerin bu ülkeye seyahatleri kolaylaştırılacak. Hâlihazırda bu ülkelerin vatandaşlarının Brezilya'ya seyahatlerinde vize almaları gerekiyor.

• Brunei Sultanlığı 30 güne kadar olan seyahatlerde bütün AB vatandaşlarına vize muafiyeti uygulayacak.

• Kanada'nın 2009'da Çek Cumhuriyeti vatandaşlarına yeniden vize uygulamasına başlaması sonrasında ve Kanada'da yeni göç yasasının yürürlüğe girmesi öncesinde Kanadalı ve Çek uzmanlar bir araya gelerek vize sorununa bazı çözümler getirdiler. Ab Komisyonu da süreç içindeki yerini alarak, 2011 başında bu çözümlerin gereğince uygulanıp uygulanmadığını denetleyecek. Kanada Bulgar ve Romanyalılardan da vize istiyor.

• ABD hâlihazırda Bulgaristan, G. Kıbrıs, Romanya ve Polonya vatandaşlarının ülkeye girişlerinde vize istiyor. ABD bu ülkelerin vize muafiyeti için gerekli kıstasları henüz karşılamadığını belirtiyor. Komisyon Avrupa Parlamentosu, AB Konseyi ve üye ülkelerden konuyla ilgili ne gibi yardımlarının bulunabileceğine ilişkin bazı çözüm önerileri  bekliyor.

- AB İçişleri Bakanları Konseyi tarafından kabul edilen AB Komisyonu önerisine göre Bosna-Hersek ve Arnavutluk vatandaşları yılsonundan itibaren AB'ye seyahatlerinde vizeden muaf olacaklar. AB Sırbistan, Karadağ ve Makedonya vatandaşlarının tabi olduğu vize yükümlülüklerini 30 Kasım 2009 itibariyle kaldırmış, bu karar 19 Aralık 2009 tarihinde yürürlüğe girmişti. Kararın alındığı dönemde Bosna- Hersek ve Arnavutluk'un yasadışı göç, kamu politikası ve güvenliği alanlarında bütün koşulları yerine getirmediği görüşüne varılmıştı. AB Komisyonu Mayıs 2010'da iki ülkenin bu alanlarda gelişme kaydettiğine karar vererek, AB Konseyi ve AP'ye bu iki ülke vatandaşlarının AB'ye gerçekleştirecekleri 3 aydan kısa seyahatlerde vize yükümlülüğünün kaldırılması için tavsiyede bulundu.

Komisyon tavsiyesi Avrupa Parlamentosu'nda ve AB Konseyi'nde onaylanmış bulunuyor.

Sağlık

- AB Komisyonu çamaşır deterjanlarında fosfat kullanımını yasaklama kararı aldı. Yasak kararı fosfat kullanımının yanı sıra fosfor içeren diğer girdilerin de deterjan üretiminde kullanımına yasak getiriyor. Atık sular içindeki fosfat oranını düşürmeyi hedefleyen uygulama sayesinde Avrupa'da su kalitesini yükseltilmesi amaçlanıyor. Söz konusu yasak bulaşık makinesi deterjanlarını ve profesyoneller tarafından kullanılan çamaşır deterjanlarını kapsamıyor.

Çevre

- AB Komisyonu ilaç sanayinde, ar-ge merkezlerinde ve nükleer enerji istasyonlarında kullanılan yakıt ve radyoaktif maddelerin atıklarının güvenli bir şekilde saklanması için yeni standartlar getirilmesini önerdi.

Bu yönerge kapsamında üye ülkelerin kendi atıklarının nerede ve ne şekilde saklanacağına ilişkin dört yıl içinde birer ulusal program hazırlayarak Komisyon'a sunması gerekecek. Bu ulusal programlar Komisyon tarafından incelenerek onaylanacak. Komisyon üye ülkelerden planları üzerinde değişiklik yapmasını isteyebilecek. İki ya da daha fazla üye ülke aynı depoyu kullanarak atıklarını saklayabilecek. Ancak AB dışındaki üçüncü bir ülkeye atık madde ihracı gerçekleştirilemeyecek.

Yönerge ile ayrıca uluslararası kabul edilmiş olan Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın güvenlik standartlarının AB içinde de yasal bağlayıcılığının olması sağlanacak.

Ortak Tarım Politikası

- AB Komisyonu üye ülkelerden Ortak Tarım Politikası kapsamında AB tarafından sağlanan ve uygun olarak harcanmadığı belirlenen 578,5 milyon € tutarındaki fonun düzeltmeye konu olarak iadesini istedi. Bu fon iadesi AB bazı üye ülkelerde tarım harcamalarında kurallarının ihlalleri ya da yetersiz denetim süreçleri bulunduğunun belirlenmesi üzerine gündeme geldi.

AB Komisyonu'nun bu kararına göre fon iadesinde bulunacak ülkeler Almanya, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Fransa, G. Kıbrıs, Hollanda, İngiltere, İrlanda, İspanya, İsveç, İtalya, Lituanya, Macaristan, Portekiz, Romanya, Slovenya ve Yunanistan. Üye ülkeler arasından en yüksek meblağlı iadeler  Yunanistan (toplam 347,5 milyon €), Romanya (46,4 milyon €), Portekiz (45,7 milyon €) ve İtalya (38,8 milyon €) tarafından yapılacak.

Ekonomi

- Üretici fiyatları endeksi Eylül 2010'da bir ay öncesine göre Euro Alanı'nda (AB16) %0,3, AB27'de ise %0,2 artış gösterdi. Ağustos ayında fiyatlar iki alanda da %0,1 oranında artmıştı. Eylül 2010 verileri bir önceki senenin aynı dönemi ile karşılaştırıldığında üretici fiyatlarının Euro Alanı'nda %4,2, AB27'de ise %4,5 oranında arttığı gözlendi.

Fiyatlar enerji sektörü dışındaki tüm sektörlerde bir önceki aya kıyasla her iki alanda %0,3 oranında arttı. Enerji sektöründe ise fiyatlar sırasıyla %0,3 ve %0,1 artış sergiledi. Ara malların fiyatlarında ise her iki alanda %0,5 artış görüldü. Dayanıklı tüketim mallarının ve yatırım mallarının fiyatları Euro Alanı'nda sabit kalırken, AB27'de sırasıyla %0,1 oranlarında arttı. Dayanıksız tüketim malları fiyatları Euro Alanı'nda %0,2, AB27'de ise %0,1 arttı.

- Perakende ticaret hacmi, Eylül 2010'da bir önceki aya kıyasla Euro Alanı'nda %0,2, AB27'de ise %0,1 oranında düştü. Ağustos ayında perakende ticarette her iki alanda da %0,2 oranında düşüş yaşanmıştı.

Perakende satış endeksi Eylül 2010'da bir önceki yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında Euro Alanı'nda %1,1, AB27'de ise %1,3 artış gösterdi.

Üye ülkeler arasında perakende ticaret hacmindeki en fazla düşüşler Almanya (%2,3), Portekiz (%1,4), ve İrlanda'da (%1), en yüksek artışlar ise Belçika (%1,9), Polonya (%1,6) ve Avusturya'da (%1,5) gözlendi.
*
B R Ü K S E L ' D E   G E L E C E K   A Y

AB Kurumları

• 11 Kasım, Ekonomik ve Mali İşler Konseyi (Bütçe)
• 16 Kasım, Eurogroup Toplantısı
• 17 Kasım, Ekonomik ve Mali İşler Konseyi
• 18-19 Kasım, Eğitim, Gençlik ve Kültür Konseyi
• 19-20 Kasım, NATO Zirvesi
• 22 Kasım, Dışişleri Konseyi
• 22 Kasım, Genel İşler Konseyi
• 25-26 Kasım, Rekabet Konseyi
• 29-30 Kasım, Tarım ve Balıkçılık Konseyi

Konferanslar

• 16 Kasım, Democratic transitions in the Western Balkans, EPC, http://www.epc.eu  
• 17 Kasım, Public Opinion in the Balkans, EPC, http://www.epc.eu  
• 18 Kasım, Navigating the Financial Challenges Ahead, CEPS, http://www.ceps.be  
• 22 Kasım, Cross-border Terrorism: Time for Global Action, EPC, http://www.epc.eu  
• 23 Kasım, Eastern Partnershıp – two years on, EPC, http://www.epc.eu  
• 26 Kasım, The priorities of the Hungarian Presidency to the EU, EPC, http://www.epc.eu  
• 29 Kasım, Japan- EU Relations, EPC, http://www.epc.eu  
• 30 Kasım, The EU Budget: Responsibility without Accountability?, CEPS, http://www.ceps.be

HAZIRLAYANLAR :

Dilek İştar Ateş – Gamze Erdem Türkelli

bxloffice@tusiad.org  
www.tusiad.org