TÜSİAD Brüksel 31.08.2020
TÜSİAD AB Temsilciliği Haftalık Bülteni
- 27-28 Ağustos tarihlerinde Berlin’de düzenlenen AB Dışişleri Bakanları gayrıresmi toplantısında (Gymnich) Doğu Akdeniz’de son durum, Belarus, AB’nin Rusya ile ilişkileri ve COVID-19’un jeopolitik etkileri ele alındı. Toplantı sonrası AB Güvenlik ve Dış Politika Yüksek Temsilcisi Josep Borrell tarafından yapılan açıklamalarda Yunanistan ve GKRY ile tam dayanışma ve AB’nin çıkarlarının korunması yönünde kararlılık mesajları verilirken, diyalog için ciddi bir şans tanınmak istendiği ve bu bağlamda özellikle Almanya’nın diyalog yoluyla çözüm arama çabalarının takdir edildiği mesajı verildi.
- Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy AB Dışişleri Bakanları gayrıresmi toplantısına ilişkin olarak kendisine yöneltilen soruya karşı verdiği cevapta, AB Adalet Divanı’nın da teyit ettiği üzere AB’nin Türkiye’nin kendi kıta sahanlığı içinde yaptığı sondaj faaliyetlerini eleştirme ve bu faaliyetlerin durdurulmasını talep etme hakkı ve yetkisi olmadığını, bu talebin hem AB’nin kendi müktesebatına, hem de uluslararası hukuka aykırı olduğunu ifade ederek, Doğu Akdeniz’de çözüm arzu ediliyorsa AB’nin tarafsız davranması ve dürüst bir arabulucu olması gerektiğini vurguladı.
- Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Uyuşmazlık Çözüm Kurulu`nun 28 Ağustos tarihli toplantısında DTÖ üyeleri, Avrupa Birliği`nin bazı çelik ürünlerinin ithalatına yönelik koruma önlemlerine ilişkin olarak Türkiye tarafından yapılan şikayetin incelenmesi için bir anlaşmazlık paneli kurulmasına karar verdi.
- 19 Ağustos’ta düzenlenen AB Konseyi üyeleri video konferans toplantısı sonrasında yayımlanan kararlarda Doğu Akdeniz`deki durum ve Türkiye ile ilişkilerin bazı üye ülkeler tarafından gündeme getirildiği belirtilerek, artan gerilimden giderek daha fazla endişe duyulduğu ve gerilimin azaltılmasına ihtiyaç olduğu vurgulandı. Charles Michel ve Ursula von der Leyen’in katılımıyla düzenlenen basın toplantısında Türkiye’ye yönelik soru karşısında AB Konseyi Başkanı Charles Michel, Türkiye ile ilişkilerin ve ilgili konuların AB27 liderlerinin 24-25 Eylül’de Brüksel’de fiziki olarak bir araya geleceği toplantıda tüm ayrıntılarıyla ve bir bütün olarak ele alınacağını belirtti.
- AB ve Birleşik Krallık arasında gelecek dönem ilişkilerinin çerçevesini çizecek anlaşmanın oluşturulması hedefiyle yürütülen müzakereler kapsamında 17-21 Ağustos tarihlerinde gerçekleştirilen toplantılar sonrasında açıklama yapan AB Başmüzakerecisi Michel Barnier müzakerelerde varılan noktanın endişe verici olduğunu, en zor konuların en sona bırakılmasının AB ve Birleşik Krallık arasında iyi bir anlaşma oluşturulmasını güçleştirdiğini ve anlaşma tamamlamak için gerekli sürenin sona ermesi riski ile karşı karşıya olunduğunu ifade etti. Bir sonraki müzakere görüşmeleri 7-11 Eylül’de Londra’da düzenlenecek.
- 27-28 Ağustos tarihlerinde Berlin’de düzenlenen AB Dışişleri Bakanları gayrıresmi toplantısında Belarus’da son durum ele alındı; Avrupa Birliği’nin seçim sonuçlarını tanımadığı ve yetkililerin gerçekleştirdiği eylemlerin kabul edilemez olduğu açıklandı. Belarus`un egemenliği ve bağımsızlığına AB’nin tam desteği bir kez daha ifade edilerek, Belarus halkına yönelik şiddetli baskı kınandı ve krizden çıkış için yetkililerden kapsamlı bir diyaloğa girmeleri istendi.
- ABD ve AB aradaki ticarete uygulanan gümrük tarifelerinde indirim yapılmasını hedefleyen bir paket üzerinde anlaşmaya ulaşıldığını 21 Ağustos’ta açıkladı. Anlaşmaya göre AB, ABD`den canlı ve dondurulmuş ıstakoz ürünleri ithalatına uygulanan gümrük vergilerini kaldıracak; ABD ise yıllık ortalama 160 milyon USD’ye karşılık gelen ve AB’den ithal edilen bazı ürünlere uygulanan gümrük tarifelerini %50 azaltacak. Tarife indirimlerinin ‘En Çok Gözetilen Ülke’ uygulaması temelinde yapılacağı açıklandı.
- AB ve Vietnam arasında 30 Haziran 2019’da imzalanan serbest ticaret anlaşması 31 Temmuz 2020’de yürürlüğe girdi. AB ve Vietnam arasındaki ticarete konu olan ürünlere uygulanan gümrük vergilerinin tamamına yakınının (%99) ortadan kalkmasını sağlayan anlaşma, fikri mülkiyet haklarının korunması ve sürdürülebilir kalkınma, sendikalara katılma özgürlüğü ve çocuk işçi çalıştırma yasağı gibi Uluslararası Çalışma Örgütü`nün temel standartlarını ve iklim değişikliğiyle mücadele ve biyo-çeşitliliğin korunması ile ilgili Birleşmiş Milletler sözleşmelerini uygulama taahhütlerini de kapsamakta.
- Avrupa Yatırım Bankası Fas`ın COVID-19 pandemisinin yol açtığı güçlüklerle mücadelesine yardımcı olmak amacıyla 100 milyon € acil durum kredisi sağlayacak.
- Avrupa Parlamentosu ve AB Konseyi Almanya Dönem Başkanlığı 2021 – 2027 Çok Yıllı Mali Çerçevesi üzerinde uzlaşı sağlamak için müzakerelere başladı. 2021 – 2027 Çok Yıllı Mali Çerçevesi ve COVID-19 pandemisinin yol açtığı krizden çıkışı desteklemek için öngörülen AB toparlanma fonu (Yeni Nesil AB) 21 Temmuz’da AB liderleri tarafından kabul edilmişti.
- AB Komisyonu ihtiyacı olan herkesin uygun fiyatlı COVID-19 aşılarına eşit erişimi için oluşturulan “COVAX” girişimine katılma yönündeki talebini teyit etti; COVAX`ı ve ‘Koronavirüs’e Küresel Yanıt’ kapsamındaki hedefleri desteklemek için 400 milyon €`luk garanti katkısı verdiğini duyurdu.
- AB Komisyonu`nun AB üye ülkeleri adına müzakere ettiği ilk sözleşme olan AstraZeneca ile anlaşma resmi imzanın ardından 27 Ağustos’ta yürürlüğe girdi. Sözleşme sayesinde 300 milyon doz aşıya ek olarak nüfusa oranlı bir şekilde dağıtılmak üzere 100 milyon doz daha aşı satın alınması mümkün olabilecek. Bu sözleşme için AB 336 milyon € tutarında ilk ödeme yaptı.
- AB Komisyonu CureVac şirketi ile COVID-19`a karşı üretilmesi potansiyeli bulunan aşının satın alımı için ön görüşmeler gerçekleştirdi.
- AB Komisyonu, "Tedavi Hakkı" başlığı altında bir Avrupa Vatandaşları Girişimi kayıtı açmaya karar verdi. Önümüzdeki 6 aylık süre içerisinde yeterli destek imzalarının toplanması halinde yasa sürecinin başlatılması mümkün olabilecek.
- AB Komisyonu genişleme ve komşuluk politikası kapsamındaki ülkelerin koronavirüs pandemisinin ekonomik etkilerini sınırlandırmalarına yardımcı olmayı amaçlayan 3 milyar Euro`luk makro-mali yardım paketi çerçevesinde sekiz ortak ülke ile (Arnavutluk, Gürcistan, Ürdün, Kosova, Moldova, Karadağ, Kuzey Makedonya ve Ukrayna) Mutabakat Belgesi üzerinde uzlaşıya ulaştı. Kosova, Moldova, Kuzey Makedonya ve Ukrayna ile resmi imza gerçekleştirilirken, Bosna Hersek ve Tunus ile mutabakat belgesi üzerindeki müzakerelere devam edilmekte.
- AB Savunma Bakanları gayrı resmi toplantısı 26 Ağustos’ta Berlin’de düzenlendi. Bakanlar COVID-19 salgınının etkilerini ve pandeminin yol açtığı kriz sonrasında savunma alanında AB’nin izleyeceği yönü tartıştı.
- AB Komisyonu, Avrupa Birliği ile Pan-Avrupa-Akdeniz (PEM) bölgesindeki komşu ülkeler arasındaki ticareti artırmayı ve bu sayede koronavirüs salgını sonrasında ekonomik toparlanmaya katkıda bulunmak hedefiyle AB’nin Pan-Avrupa-Akdeniz bölgesindeki ülkeler ile anlaşmalardaki ilgili `menşe kurallarını` daha esnek hale getirerek, AB`nin 20 Pan-Avrupa-Akdeniz ticaret ortağıyla tercihli ticaret anlaşmalarını çağdaşlaştırmayı amaçlayan bir öneri paketi kabul etti.
- Ticaretten sorumlu AB Komiseri Phil Hogan’ın istifası ile ilgili bir açıklama yayımlayan AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen İrlanda Hükümeti’den aday önerilerini sunmalarını istediğini, bu süreç içerisinde de Kıdemli Başkan Yardımcısı Valdis Dombrovskis’in ticaret ile ilgili konuları üstleneceğini belirtti.
- Motorlu araçların onayı ve piyasa gözetimi ile ilgili AB Yönetmeliği 1 Eylül 2020’den itibaren uygulanmaya başlayacak.
A. Dilek Aydın
Avrupa Birliği ve
BusinessEurope Temsilcisi
TÜSİAD
Turkish Industry & Business Association