Kader Sevinç Yazdı..
Önümüzdeki dönemde Türkiye’nin AB ile ilişkilerinde büyük fırsatlar var. AB süreci iyi yönetilirse Türkiye her alanda kazanır: demokrasi, uluslararası siyasi güç, ekonomi ve toplumsal kalkınma. AB üyesi bir Türkiye “bölgesel güç” efsanesinin ötesinde, uluslararası alanda etkili bir ülke haline gelir. Türkiye için “güç” kavramının açılımı demokratik, eğitimli ve yaratıcı bir toplum olabilmektir. AB süreci bu doğrultuda nasıl etkili olacak? İşte asıl soru budur.
Grexit ve Brexit tartışmaları sadece Yunanistan ve İngiltere’nin AB içindeki konumlarıyla sınırlı değil. AB kurumsal sistemi mecburen yeniden yapılanacak. “Çemberler Avrupası” ve “çok vitesli Avrupa” gibi farklı tanımlamaları olan bir reform tartışması başlıyor. Avrupa değişirken, Türkiye bu sefer fırsatları ve zamanını iyi değerlendirmeli.
Avrupa boyutunun da ötesinde, dünyada güç dengeleri yeniden belirlenirken, Türkiye’nin batıdaki konumu da güçlenebilir. AB ile ABD arasında ileri bir entegrasyona işaret eden Transatlantik Ticaret ve Yatırım İşbirliği (TTIP), dijital ekonomi ve yeni eneriji politikaları gibi alanlarda Türkiye çağı yakalamalı. İran ile nükleer anlaşmadan Işid felaketine ve Rus ruletine uzanan değişim coğrafyasında Türkiye ancak güçlü bir demokrasi olarak ulusal çıkarlarını korur. Batı içinde tekrardan saygınlık ve AB sürecini iyi yönetmek bu açıdan da elzem.
Bunun için de kaliteli bir demokrasi, güven veren bir ekonomik yönetim, doğa haklarına saygılı politikalar, eğitim ve teknolojide devrim ve de yurttaş odaklı siyaset anlayışı gerekiyor. CHP seçim beyannamesinde de yer alan ve Genel Başkan Kılıçdaroğlu’nun Brüksel’de Avrupa Parlamentosu’nda yaptığı konuşmada da vurguladığı bir vizyon söz konusu.
Öncelikli beş nokta
1. İlk olarak hemen AB ile sosyal politika, kamu ihaleleri ve rekabet müzakere başlıkları açılmalı. Halkımızın iş güvenliği, sosyal hakları, kadın-erkek eşitliği ve de devletin içine sinmiş olan yolsuzluklarla mücadelede bu başlıklar önemli. Bu müzakere başlıkları üzerinde herhangi bir siyasi engel bulunmuyor. Gümrük birliğinin güncellenmesi müzakereleri de tam üyeliği ve TTIP’e katılım perspektifinde ilerlemeli. Türkiye’de siyasi irade ve yurtseverliğe ihtiyaç var.
2. Eş zamanlı olarak iç güvenlik ve internet gibi alanlardaki tüm anti-demokratik yasalar değiştirilmeli ve yargının bağımsızlığı tesis edilmeli.
3. Kıbrıs’ta taraflararası müzakereler desteklenmeli, tarafların hızla adil bir çözüme ulaşmaları için şartlar oluşturulmalı. Türkiye’de esecek kapsamlı demokratik reform ve sosyo-ekonomik atılım rüzgârlarının enerjisiyle Kıbrıs başta olmak üzere tüm dış politika konularında hızla ilerleyebiliriz.
4. AB müzakerelerinin yönetim modeli tüm toplum kesimlerini ve partileri kucaklayacak bir yapıda yeniden düzenlenmeli. Daha önce Türk ve Avrupa basınında gündeme getirdiğim Hırvatistan modelinde olduğu gibi, muhalefet partilerinin de müzakerelerde doğrudan rol ve sorumluluk aldığı icra kurullarına ihtiyaç var. Böylece sivil toplum ile ilişkiler kitlesel toplantı şovlarının ötesine geçecek. Sendikalar, özel sektör, akademik kurumlar, medya ve de çevreden gençliğe her alandaki sivil toplum kuruluşlarıyla partizan olmayan ve birebir ortak çalışmalar başlayacak. AB standartlarına uyum bir toplumsal sahiplenme ve seferberlik alanına dönüşecek.
5. Stratejik olarak ise, AB ile ilişkiler müzakerelerin çerçevesini aşmalı. Avrupa’nın, dolayısıyla da Türkiye’nin istikbalini şekillendiren enerji, yeni teknolojiler, sosyal sistem, dünya ticareti ve eğitim alanlarındaki AB siyasetinde Türkiye yer almalı.
AB süreci iyi yönetilirse Türkiye her alanda kazanır.