Farklılıklar içersinde birlikte yaşamak zorundayız.
Flaman Bölgesi Başbakanı Yves Leterme son aylarda baş gösteren ırkçı motifli öldürme ve yaralama olaylarına değinerek, mevcut toplumsal sorunları aşmak zorunda olduklarını belirten bir deklerasyon yayınladı.
Başbakan Yves Leterme bugün yayınlanmak üzere kaleme aldığı yazısında toplumsal sorunlara değinerek, bu konuda daha yoğun çözümler arayışında bulunacaklarını ve mutlaka bu ülkede karşılıklı saygıya dayanan bir ortak yaşamı güvence altına almaları gerektiğini belirtiyor..
Samenleven in diversiteit is een werkwoord
Onze samenleving bevindt zich op een keerpunt. Daarom wil ik ruimer dan in het Vlaamse parlement stilstaan bij de visie en de acties van de Vlaamse regering ten aanzien van wat 'de samenlevingsproblemen' wordt genoemd. De motieven van de daders van blinde agressie zijn ongetwijfeld persoonlijk en complex, maar die misdaden houden ook een taakstelling voor de overheid en de samenleving in.
De maatschappelijke samenhang in Vlaanderen kampt met twee elkaar versterkende haarden van onbegrip en frustratie. Aan de ene kant zijn er de mensen die zich ergeren aan vandalisme, overlast en gebrek aan respect of het slachtoffer zijn van 'kleine' criminaliteit. Het frustreert hen, als geen gevolg wordt gegeven aan hun klachten. Daardoor zoeken sommigen een zondebok voor al wat fout loopt: de allochtoon. Aan de andere kant zijn er de mensen van allochtone oorsprong die hier hun leven willen uitbouwen en, met behoud van de eigen identiteit, willen integreren in onze samenleving. Zij voelen zich op één hoop gegooid met een minderheid van losgeslagen enkelingen. Tussen beide staan de samenleving en haar overheid die de noodzakelijke tolerantie wellicht hebben laten verglijden in onverschilligheid.
De overgrote meerderheid van de Vlamingen die zich in de steek gelaten voelen, is geen racist. De overgrote meerderheid van de allochtonen die zich ook verlaten voelen, is geen fundamentalist. Hun angst en frustratie moeten we goed begrijpen en ernaar handelen. Beide groepen hebben recht op meer respect en een alerter bestuur. Dat begint met de samenlevingsproblemen duidelijk te zien en op een zindelijke manier bespreekbaar te houden.
Het goedbedoelde, beate geloof in een multiculturalisme dat blind is voor de problemen, is niet het juiste antwoord. Het brengt een nieuwe tweedeling in de samenleving, van zogezegde antiracisten en racisten, op basis van toedekken of uitvergroten van de problemen. De moreel onaanvaardbare retoriek van racisme is evenmin een antwoord. Hij deelt mensen op in wie erbij horen en wie niet, op basis van waar en uit wie ze zijn geboren.
De meerderheid van de bevolking is geen 'beate multiculturalist' en geen racist. Zij heeft nu gesproken. Zij weet dat de oplossing ligt in het aanpakken van de problemen en het werken aan de dialoog.
Ten eerste moet orde op zaken worden gesteld, onder meer op het vlak van de migratiepolitiek en de illegaliteit in al haar vormen. De Vlaamse regering wil hierbij een partner zijn van de federale regering en de lokale besturen. De 'kleine' criminaliteit in onze steden, inderdaad vaak door allochtone jongeren gepleegd, moet sterker worden beteugeld. Met de federale regering werd een stappenplan afgesproken voor de implementatie van het jeugdsanctierecht.
Ten tweede moeten we alerter reageren op woorden en daden van racisme. Minister Kathleen Van Brempt werkt aan een kaderdecreet over die aanpak.
Ten derde moeten we investeren in het samen-leven zelf. Dat begint bij de opvoeding. Het aanbod aan opvoedingsondersteuning, van minister Inge Vervotte, wil de opvoedingsvaardigheden van de ouders versterken. In het kader van de participatie aan het onderwijs, willen we ook de verantwoordelijkheid van ouders bij het schoolgebeuren bevorderen. Dit kan de leraars ondersteunen die soms in moeilijke omstandigheden de verbondenheid van de klasgroep trachten te versterken.
Wanneer het op school fout loopt, dient ingegrepen te worden. In zijn spijbelnota maakt minister Frank Vandenbroucke duidelijk dat een vrijblijvende aanpak verleden tijd is. De deeltijdse leerplicht wordt omgevormd tot een voltijds engagement met schoolse en arbeidsactiviteiten. Je maakt van jongeren van 15 jaar en ouder geen verantwoordelijke mensen door ze twee dagen naar school te halen en ze drie dagen doelloos op straat te laten.
Ook op het vlak van de arbeidspolitiek voeren we een doelgroepenbeleid met rechten en plichten. Ons Meerbanenplan bevat maatregelen voor laaggeschoolde jongeren. In de steden wordt in samenwerking alle betrokken instanties een traject uitgestippeld dat jongeren begeleidt naar werk. Minister Geert Bourgeois zorgt ervoor dat de Vlaamse overheid als werkgever het goede voorbeeld geeft op het vlak van de diversiteit en de gelijke kansen.
Ten vierde betekent integratie dat men het recht heeft om zichzelf te zijn en kansen te krijgen op ontplooiing, maar dat men tevens de plicht heeft om de dragende waarden en de spelregels van deze samenleving te onderschrijven. Het nieuwe inburgeringsdecreet van minister Marino Keulen verplicht alle nieuwkomers die zich hier permanent en legaal willen vestigen, tot een inburgeringstraject: lessen Nederlands voor anderstaligen, toeleiding naar de arbeidsmarkt en een cursus maatschappelijke oriëntatie.
De verkleuring van onze samenleving is een realiteit. Kreten zoals "Vlaanderen aan de Vlamingen" keren die niet. Diversiteit is geen keuze, ze is een feit. De keuze die we hebben is deze diversiteit te beleven in dialoog of in confrontatie. We kiezen op een realistische wijze voluit voor de dialoog. Samenleven in diversiteit is een werkwoord. En er is veel werk aan de winkel, niet alleen voor de politiek, de hele samenleving is verantwoordelijk.
Vanuit dat inzicht en vanuit het besef dat we geen losse individuen zijn die contracten met de staat en de markt afsluiten maar mensen in verbondenheid, moet de overheid het sociaal engagement van mensen en het verenigingsleven steunen. Zij realiseren in steden en wijken actief burgerschap, inburgering, tolerantie en een warme samenleving. Daarom wil ik, samen met minister Bert Anciaux, een partner zijn van de verenigingen en engageren wij ons om dat middenveld en het vrijwillig engagement van zoveel mogelijk mensen op een eigentijdse manier aan te moedigen.
Respect in een samenleving groeit door meer kansen op ontmoeting. Ont-moeten gebeurt wanneer men voor of met elkaar dingen doet buiten dwang of winstbejag, als het niet 'moet'. Het verenigingsleven in zijn vele vormen schept die kansen en realiseert het respect voor elke mens in zijn unieke waardigheid.
Ik ben ervan overtuigd dat Vlaanderen een verdraagzame samenleving wil blijven. Door op de juiste manier om te gaan met de diversiteit, zonder de problemen te ontkennen of uit te vergroten, zullen we erin slagen om de veelkleurigheid te verzilveren. De voorbije twee jaar zette de Vlaamse regering bakens uit voor een realistische aanpak van de samenlevingsproblemen. De signalen uit de samenleving sterken ons in de uitvoering ervan. De Vlaamse regering kan dit echter niet alleen, ze doet een beroep op de medewerking van iedereen.
Yves Leterme
(De auteur is minister-president van de Vlaamse regering)