Ailerler bazen çok zor durumda kalabilir. Sorunlar bazen ciddi boyutlara ulaşır ve ebeveynler kendi çocuklarının eğitimini ve bakımını sağlayamazlar. Dolayısıyla çocukların bakımı başkaları tarafından üstlenilmesi gerekir. Evinde ciddi sorunlar yaşayan çocuklar ve gençler Çocuk Mahkemesi (zorunlu), Gençlik Dairesi (anlaşmalı) veya ebeveynlerin isteği doğrultusunda evlerinden alınabilir. Bu durumlarda çocuk veya genç ya bir kuruma ya da bir başka aileye yerleştirilir. Bu aileye ‘koruyucu aile’ denilir. 

Opvang koruyucu aile merkezi olarak reşit olmayan gençlerin ve çocukların danışmanlığını üstlenmekte. Kurumumuz 1979’dan beri Flaman hukumeti tarafından Özel Gençlik Bakımı kapsamında tanınmakta. Bunun yanı sıra Kind & Gezin tarafından da ‘aile destekleyici koruyucu ailelik’ formülü kapsamında tanınmaktadır. Opvang vzw’nin çalışmaları bütün Flaman Bölgesini kapsayıp, yıllık 1000 çocuk 600ü aşkın koruyucu ailede Opvang vzw’nin çalışanlarının danışmanlığından yararlanmaktadır.

Her geçen yıl koruyucu aileye yerleştirilmesi gereken çocuk sayısı artmakta, dolayısıyla koruyucu aile ihtiyacı da büyümektedir. Bu Türk çocukları ve gençleri için de geçerli bir artıştır ve daha ziyade Brüksel, Anvers ve Gent gibi büyük şehirlerde görülmektedir. Türk çocukları daha önce seçilmiş Flaman koruyucu ailelerle eşleştirmek kolay bir görev değildir. Söz konusu kültür, adet-ananeler, dinî inanç, hayat felsefesi, ilişkiler, dil, vb. bir çok etken bu eşleştirmeyi zorlaştırmakta. Bunun yanı sıra Türk kökenli koruyucu ailelere ulaşmakta büyük zorluk yaşamaktayız.  

Opvang danışmanları ‘Dunya’ adında özel bir çalışma geliştirmişlerdir. Proje 1998’de Anvers şehrinde başlamış olup Fas toplumuna hitap etmiştir. On yıl sonra Dunya projesi Doğu Flaman Bölgesinde Türk toplumuna yönelik çalişmalarla genişletilmiştir. Bu proje için Anvers’te Fas kökenli danışmanlar, Gent’te ise Türk kökenli danışmanlar görevlendirilmiştir.

Dunya projesinin oluşmasındaki etken; koruyucu aile hizmetini her kesimde tanıtma ve aileleri koruyucu aile olma konusunda bilinçlendirme kaygısıdır. Opvang vzw’nin çalışmalarının tamamında farklı kültürlere duyarlı bir çalışma ahlakının uygulamasını istemekteyiz. Bu sayede hizmetimizi bütün toplumlara ulaşılır hale getirmektir amacımız. Koruyucu aile hizmetinde farklı kültürlere duyarlı bir yaklaşım; çalısmaların her aşamasında açık ve saygılı bir tutum gerektirir.

Aday koruyucu ailelere ulaşımda ve tanıtımda söz konusu toplumun alışık olduğu uygun iletişim yolları kullanılır. Aday koruyucu ailelerin ön hazırlık ve seçim sürecinde olası zorluklar (dil, kişisel eğitim veya toplu eğitim) gözönünde bulundurulur. Diğer önemli konular da dikkate alınır ve görüşülür. Yerleştirilecek çocuğun inceleme sürecinde kültürel duyarlılık kaçınılmazdır. Bu duyarlılık koruyucu aile ve çocuğun eşleştirilme aşamasında çok önemli bilgiler verir. Aynı zamanda bu bilgiler eşit kültürdeki aileleri seçmemizde kolaylık sağlar. Bunun yanı sıra bu veriler ileride danışmanlık sürecinde dikkate alınması gereken kültürel unsurların bir göstergesi olabilir.

Her çocuğu eş kültüre sahip bir koruyucu aileye yerleştirmek maalesef mümkün olmuyor. Bazı çocuklar iki kültürlü ailelere ya da tamamen Flaman koruyucu ailelere yerleştirilmektedir. Bu durumu açıklayan bir çok gerekçe var. En önemli sebep kuşkusuz Türk koruyucu ailelerin sayısının az olmasıdır. Kriz durumlarındaki aciliyet te bir etkendir, ya da çocuğun özel/spesifik ihtiyaçları. Bazı durumlarda ebeveynler özellikle çocuklarının mensubu oldukları toplumdaki koruyucu ailelere yerleştirilmemesini istemekte. Bunun genel sebebi konunun gizli kalması isteğidir veya sosyal baskı endişesidir.

Önemli kültürel farklılıklar veya yerleştirilen çocuğun kültürü hakkında donanımlı bilgi eksikliği yerleşim sürecinde zorluklara yol açabilir. Bu kültürel unsurlar yeterince dikkate alınmadığı takdirde yerleştirilmiş çocuğun, anadilini, öz geçmiğini, kültürel kimliğini kaybetme olasılığı yüksektir.  Örf ve adetler konusunda bilgi eksikliği veya dil problemleri olduğunda söz konusu çocuğun kendi ailesi ve koruyucu ailesi arasında ciddi iletişim problemleri oluşabilir. Amacımız aday koruyucu aileyi en iyi şekilde seçerek, eğitim vererek ve danışmanlığını yaparak bu gibi zorlukları engellemek. Koruyucu ailelerimize yönelik beklentimiz hoşgörü ve saygıdır, aynı şekilde danışmanlarımızdan da bu tutumu bekleriz.

Kurumumuz Opvang tarafından, bütün departmanlarımızı dikkate alırsak, geçtiğimiz yıllarda yaklaşık 50 Türk çocuğu yerleştirilmiştir. Bir çok sebepten dolayı bu rakam yanlış bir izlenim verebilir: öncelikle sadece son bir kaç senedir yerleştirilmiş çocukların kökeni kaydedilmekte ve bunun yanı sıra bazı çocuklar çift kökenli ve/ya çifte vatandaşlığa sahiptirler. Kurumumuz Opvang dışında başka koruyucu aile kurumları da Türk çocuklarını yerleştirmekte ve danışmanlığını yapmaktadır. Yerleştirilmiş çocukların sayısı, koruyucu aile bulunamayan başvuruların sayısı hakkında herhangi bir bilgi vermez. Bir çok çocuk kendi çevresinde veya kendi ailesi içinde yerlestirilmektedir. Bizim vurgulayarak söylemek istediğimiz şey: Türk koruyucu ailelere ihtiyacımız var!

Ayrıntılı bilgi için

Emine Karanfil, 0492/97.31.37

Hanife Ersezer, 0497/97.99.58  

Ovang vzw – Dunya projesi

Blaisantvest 103

9000 Gent