Dünya kamuoyu, Amerika'daki 11 Eylül saldırısından sonra Batı ile İslam dünyası arasında baş gösteren gerginliğin dinî değil, siyasî olduğunu düşünüyor. İngiliz yayın kuruluşu BBC'nin 27 ülkede yaptığı anket, bu durumu bir kez daha gözler önüne serdi.
Araştırmaya katılanların yüzde 52'si, gerginliklerin dinî veya kültürel uyuşmazlıklardan ziyade siyasî anlaşmazlıklardan kaynaklandığını vurguladı. Dünya kamuoyunun sadece yüzde 29'u, farklılıkları gerginlik sebebi görüyor. BBC'nin çalışması, İslam ile Batı arasındaki ilişkilerin geleceğine dair iyimser işaretler veriyor. Elde edilen sonuçlar, dünyanın 'medeniyetler çatışması'na doğru gitmediğini gösteriyor. 'GlobeScan' adlı kamuoyu yoklama şirketine yaptırılan ankete, farklı milletlere mensup 28 bin kişi katıldı. Soruları cevaplayanların yüzde 58'i, uluslararası planda yaşanan anlaşmazlıkları, 'hoşgörüden yoksun azınlıklar'ın çıkardığını söyledi. Uzlaşma düşüncesinin en yüksek olduğu ülkeler İngiltere, İtalya, Fransa ve Amerika. Gerilimin dinsel farklılıktan kaynaklandığını ifade edenlerin çoğunlukta olduğu tek ülke ise Nijerya.
Ankete iştirak edenlerden gerek Müslümanlar gerekse gayrimüslimlerin çoğu, bir medeniyetler çatışmasının mümkün olmadığını söyledi. Katılımcıların yüzde 56'sı, kültürler arasında olumlu bağlar gördüklerini söylerken yüzde 52'si de İslam'la Batı arasındaki mevcut gerilimin başlıca sorumlusu olarak siyasi ihtilafları gösterdi. İslam'la Batı arasında çatışmanın kaçınılmaz olduğunu düşünenlerin oranı ise yüzde 28. Gerginliklerin ardında dinin yattığını düşünenlerin oranı da yüzde 30. Ankete göre İslam ile Batı diyaloğu inancının en yüksek olduğu ülkeler ise bir tür uzlaşma bulunacağını düşünenlerin oranının yüzde altmışlar ve yetmişlerde olduğu İngiltere, İtalya, Fransa ve ABD. Türkiye'de ise Batı ile İslam arasında bir uzlaşma zemini bulunabileceğini düşünenler yüzde elliye yaklaşıyor. Gerilimin din ve kültür farklılığından kaynaklandığını düşünenlerin çoğunlukta olduğu tek bir ülke var: Nijerya. Hıristiyan ve Müslüman gruplar arasında sık sık çatışmalar yaşanan Nijerya'da halkın yüzde 56'sına göre çatışmalar kültür ve din farklılığından kaynaklanıyor. Endonezya ise Müslüman ülkeler arasında, çoğunluğun Batı ile şiddetli bir savaşın patlak vermesinin an meselesi olduğuna inandığı tek ülke oldu. Sonuçları değerlendiren Amerika'daki Maryland Üniversitesi'nden Uluslararası Politik Tutumlar Kürsüsü Başkanı Steven Kull, bulgularının çok önemli olduğunu belirterek, "Dünyanın 27 ülkesinde bu tür bir soruyla ilk kez anket yapıldı." dedi. Kull, "Dine dayalı çatışma dünyanın bazı yerlerinde küçük azınlıkları cezbetse de, dünya genelinde ılımlı çoğunluğun görüşü bu yönde değil. Dünyadaki birçok insan, İslam-Batı çatışmasının kaçınılmaz olduğu fikrini açıkça reddetti." değerlendirmesinde bulundu.
Anketi gerçekleştiren Globescan şirketinin başkanı Doug Miller da "Sonuçlar gösteriyor ki dünya geniş kapsamlı ve kaçınılmaz bir medeniyetler savaşına doğru gitmiyor. İnsanlar iki medeniyet arasındaki kültürel ve dini farklılıklara aldırış etmiyor. Çıkan anlaşmazlıkları politik nedenlere bağlıyor." dedi.
Kaynak:Mehmet Üstün
