Frankfurter Allgemeine Zeitung gazetesinde geçtiğimiz günlerde, "Türk Kardeşler" başlığı altında ilginç bir yorum yayınladı. Yorumda Kırgızistan'da çıkan kanlı çatışmalarda "Türk Özbekler" ile "Türk Kırgızların" birbirlerine girmelerinin, Balkanlar'dan Baykal Gölü'nün arkalarına kadar uzanan Türk Dünyasında, halklar arasındaki dil ve geleneklere dayanan bağın, sanıldığı kadar güçlü olmadığını ortaya koyduğu savunulmuş.
 
Bence bu değerlendirmede göz ardı edilen; ekonomik krizlerin sosyal patlamaları tetiklemesinin, çoğu toplumlarda görülen doğal tepkimeler olduğu gerçeğidir. Neticede ekonomik sorunlar ve çıkar çatışmaları, bir ülkeye yönelik dışarıdan güdümlü provokasyonlar için de her zaman uygun zemin hazırlayan unsurlar olmuşlardır.
 
Kırgızistan'da son dönemde yaşanan olayların başlangıcından bu yana, pek çok analist tarafından, bölgedeki huzursuzlukların nedeni olarak, hep "Kırgız ve Özbek etnik gruplar arasındaki çatışmalar" gösterildi. Sanki çatışmaların nedeni etnik temelliymiş gibi. Pek çok haber ajansı, gazete ve Tv yayını da olayları anlatırken, "Kırgızlar ile Özbekler arasındaki etnik çatışmalar" ifadesini kullandı. Oysa ki, Kırgızlarla Özbeklerin etnik bir çatışma yaşayacak kadar ayrı kültürlere ya da dini inançlara sahip olduklarını söylemek ne derece doğru olur?  (bkz: Kırgızistan'da Üsler Savaşı)
 
Nitekim Özbekistan Cumhurbaşkanı İslam Kerimov'un Kırgızistan olayları ile ilgili basına verdiği beyanat, bu yöndeki tespitleri doğruluyor. Cumhurbaşkanı Kerimov, Kırgızistan'ın güney bölgelerindeki huzursuzlukların nedeninin Kırgız ve Özbek etnik grupların çatışmaları sonucu olmadığını belirtiyor. Yaşanan olaylardan, herhangi bir Özbek ya da Kırgız'ın sorumlu olmadığını belirten Kerimov açıklamasında, Kırgızistan'daki olayların "etnik çatışmalarla ilgili olmaksızın" dışarıdan organize edilen ve yönetilen yıkıcı eylemlerin sonucunda ortaya çıktığına işaret ediyor.

Kerimov'un açıklamasındaki "Sabotaj eylemleri organize eden güçler, Özbekistan'ı bu tür çatışmalara sürüklemeyi hedeflemiştir" şeklindeki ifadesi ise, Kırgızistan'da yaşanan olayların -Kerimov'un bu açıklamasından yola çıkarsak, belki de "yaşatılan" demek daha doğru olacak- nedenleri ile ilgili daha değişik bir perspektif sunması açısından oldukça önemli.
 
Nüfusu 5 milyon 350 bin olan Kırgızistan'da yaklaşık bir milyon Özbek asıllı Kırgızistan vatandaşı yaşıyor. Meseleye bu açıdan bakıldığında; Özbekistan'ın, Kırgızistan'daki olaylarda ölen, yaralanan ya da evlerini terk etmek zorunda soydaşlarıyla ilgili hassasiyetini anlamak zor olmayacaktır. Bu çerçevede Cumhurbaşkanı İslam Kerimov'un Kırgızistan'da yaşananlara yönelik yaklaşımı, gerilimin azaltılmasına yönelik bir özellik taşımasının yanı sıra bölgede istikrarın sağlanması için Kırgızistan ile işbirliği zemininin oluşturulması açısından da önem taşıyor.
 
Diğer yandan İslam Kerimov basın açıklamasında "Sabotaj eylemleri organize eden güçlere" de mesaj vermeyi ihmal etmedi: "Biz büyük milletiz, binlerce yıldır yan yana yaşadığımız Kırgız halkı ile ortak dil bulmaya ve kendi sorunlarımızı çözmeye kadiriz."
Cumhurbaşkanı Kerimov tarafından yapılan bu açıklama(bkz:Kerimov:Kırgızistan'daki olayların amacı Özbekistan'ı karıştırmaktı), Özbekistan'ın, Kırgızistan'ın güneyindeki tansiyonun düşürülmesi doğrultusunda sağduyulu yaklaşımını ortaya koyduğu gibi, bölge üzerinde planları olan güçlere de açık ve güçlü bir mesaj veriyor. 

Tabi bir de, bu coğrafyanın halkları arasındaki dil ve geleneklere dayanan bağın, sanıldığı kadar güçlü olmadığını iddia edenlere iyi bir karşılık veriyor. 
   
Editör :
A. İşık AKSU
Editör Email :
aaksu@globalyorum.com