Son seneler multi-medyanın hızlı bir şekilde geliştiğini görüyoruz. Anne, baba olarak bu hızlı gelişmeyi bazen takip edemiyoruz. Ayrıca çocuklarımızdan bunları esirgemek istemiyoruz. Ancak her medya cihazının faydaları ve zararları da vardır.
Bu yazımda sizlere tavsiyelerde bulunacağım.
İlk önce kısaca en çok kullanılan medya cihazlarının neler olduğunu belirtelim:
Televizyon
Çocuklar multi-medya'da en en çok televizyonu kullanıyorlar.
Cep Telefonu
Çocukların çoğunda cep telefonu var. Cep telefonuyla konuşuyorlar veya mesaj gönderiyorlar. Piyasada çok değişik modeller bulunmakta.
Oyunlar
(en çok tanınan consoles)
Playstation (2), Gamecube, X-box, Nintendo, …
Bu consoleslerın fiyatı biraz düştü, fakat oyunları pahalı.
Bilgisayar
Programları yükleyip yazabilirsin, resim çizebilirsin, hesap yapabilirsin vs..
Ayrıca bilgisayar internet kullanmanızı sağlıyor. Dünya'dan bilgi edinebilirsin, müzik yükleyebilirsin, …
Chat ile iletişim kurabilirsin.
İnernette çocuklar içinde ayrı siteler bulunmakta.
Veli olarak bu konuda nelere dikkat etmemiz gerekiyor.
Tavsiyler:
Televizyon izlemeyi sınırlayın: televizyon izlemeden hangi programları
Izleyecekleri üzerine anlaşın ve televizyonu izledikten sonra televizyonu kapatın
Şiddet gösterilen programlar üzerine konuşun: Kendi düşüncenizi anlatırsanız çocuklarınızı iyi bir şekilde etkilersiniz ve şiddet çocukta olan etkisini azaltır
Çocuğunuzu şiddetli programlar değilde, oyun oynamasını sağlayın
Çocuğunuza iyi örnek olun, çocuğunuza çatışmaların şiddetle çözülmediğini anlatın, ve iyi örnek olun.
Çocuğunuza iyi örnek olmak istiyorsanız, daha az televizyon izleyin, ve şiddetli programlar seçmeyiniz.
Mümkün oldukça programları çocuğunuzla birlikte izleyiniz.
Başka faaliyetler yapmasını teşvik edin:
Televizyonu çocukbakıcıların yerine kullanmayın
Veliler, televizyon çocukların odasında olsa bile, daima veto hakkına sahiptir,
Çocuklar oyun (playstation vs..) oynadıklarında, zaman ayırıp ilgi gösterin
Çocukların oturma şekli iyi değilse bunu düzeltin
Oyun oynama süresini anlasın
Oyunlar sizin standartlarınıza uyuyor mu? Bunu Kontrol edin.
Çocuğunuz sizi dinlemediğinde ve derslerinin takip etmediği taktirde oyun oynamasına sınır koyabilirsiniz.
Çocuğunuzun cep telefonu kartlarını kendisinin almalasını sağlayabilirsiniz.
Çocuğunuzun cep telefonu nerde kullanbileceğini belirleyin (örneğin restorant'ta değil, ziyarette değil, …)
Kötü söz kullananlara dikkat ediniz. Çocuğunuzun bu konuda sizin gibi konuşmasına ikna edin.
Çocuğunuz internet'te sörf yaparken düzenli kontrol edin (büyük çocukları kontrol etmek daha zor).
Bilgisayara virusscan ve firewall yükleyin ve devamlı yenileyin.
Bilmedikleri e-mailleri ve dosyaları açmasınlar
Gerekirse bir filtre yükleyebilirsiniz
Çocugunuza internet'tin iyi olmayan yönlerinide öğretin.
Çocuğunuza internet kullanmasına izin verin ama bir zaman anlaşarak sınır koyun.
Çocuğunuzla birlikte sörf edebilrsiniz, çocugunuzun size yardımcı olmasına izin verin.
Kontrol edilmeyen bilgilerin eksik ve güvenilir olmadiğını açıklayın.
Aşırı masrafları çocuğunuz harçlığıyla veya hafif işler yaparak tamamlayabilir.
İnternet'te çocuğunuz izinsiz birşey ısmarlamasın.
Çocuğunuza güvenin, ama sürekli kontrol edin.
Bilgisayarın gözünüzün önünde olmasının faydaları vardır.
Çocuklarınız özel bilgileri sizden habersiz kimselere vermesinler: adres, tel, kredi kartı numarası,…
Sizden habersiz fotoğraflar göndermesinler
Çocuğunuzu kötü haberlere uyarın.
Hangi sitelerin uygun olduğunu çocuğunuzla beraber belirleyin.
Yabancılarla chat-programalarında anlaşıp görüşmesine kesinlikle yasaklayın.
Nuray Bağcı
Eğitim-Öğretim uzmanı
