Şüphesiz başlık kendini anlatıyordur. Zor dönemler yaşıyoruz bu günlerde. İş yeri kapanmaları, işten çıkarmalar, Caterpillar, AXA, ING derken 2016’da toplamda 10.550 istihdam kaybı gerçekleşti. Acaba 2012 ve 2014 yıllarında olduğu gibi tekrar bir işten çıkarma dalgası mı geliyor diye sormadan edemiyor insan.
Geçtiğimiz 2015 yılı istihdam kaybında orantı olarak oldukça düşük geçmişti. Toplamda sadece 5.209 işgücü işini kaybetti o yıl içinde ve bu rakam 2014 yılının yarısı idi (2014 = 10.682), hatta 2013 yılından daha da az (8862). Bu çizgi ilk çeyrek döneminde 1400 istihdam kaybı ile hemen hemen aynı hizada devam ediyordu fakat bu trend ikinci ve üçüncü çeyrekte tamamen yön değiştirdi. İkinci çeyrekte 2930 istihdam kaybı ile tekrar 2014 yılında olduğu gibi bir felaket yılına girmiş bulunmaktayız. Bu yılda Delhaize ve HP gibi firmalar büyük miktarda işten çıkarmalar anons etmişti.
Son anonslar yapan da ING 3150, ve bu aksam da HP 300 ile 4000 arası derken rakam gittikçe hızlanıyor. Şimdiden üçüncü çeyrek rekor seviyede diyebiliriz ve böyle giderse 2016 yılı bir felaket yılı olabilir. Peki neden bu rakam 2016 yılında hızlandı. Biz gibi ekonomi yazarlarının başlıca işi bu yolda cevap aramak.
İlk etapta ekonomik büyüme iyi gitmiyor. Büyüme rakamı oldukça düşük Belçika için ( birinci çeyrek 0,2% ve ikinci çeyrek 0,4%). Bunu yanısıra Avrupa genelinde 0,4 orantılık büyüme oldukça yavaş ve dünyaca yavaşlayan ekonomik büyüme rakamları nedeniyle şirketler mallarını ihraç etmekte zorlanıyorlar.
İkinci neden olarak ise son dönemlerde şirketlerde yer alan sosyal sendika seçimleri. 2015 yılı Mayıs ayından itibaren bireylerin sosyal seçilme hakları ve korunma dönemleri derken şirketler bu konuda beklentiye girdiler. Bu konuda elbette stratejik davranma söz konusu idi.
Üçüncü olarak ise halen Belçika’nın yıllardan beri hastalığı olan iş gücü pahalılığı. Saat ücreti ve patron vergisi derken komşu ülkeleri ile kıyaslandığında işveren için oldukça pahalıya mâloluyor. Genelde şirketler ana merkezlerinde ekonomik yapılanma kararı aldıklarında, Belçika’daki bayilerini veya üretim birimlerini tercih ederek burada kısıtlamaya gidiyorlar.
Politikacılar bu günlerde bütçeyi dengeleme kavgası yaparken ekonomik alanda daha büyük gediklerin açıldığını farkında olsalar gerek.
Ömer Yumlu
