Flahaut/Pieters yöntemi Perşembe günü Elio Di Rupo tarafından engellendi ! MR'de kenetlenme emareleri var : Onlar Didier Reynders'i hükümete sokmayı, Louis Michel'i de partinin başına geçirmeyi hayal ediyor.
Geçen hafta bazılarına siyasi yönden sakin geçmiş gibi gelebilir. Kral tarafından atanan arabulucular parti başkanlarını birer birer kabul edip havadan sudan konuştular sanmayın. Fırtına öncesi sessizliğe aldanmayın. Yanılırsınız...
Sosyalist André Flahaut ve Flaman milliyetçi Pieters'tan oluşan arabulucu ikilisi bir çalışma yöntemi belirlemişlerdi. Bu yöntem Salı gününden beri kabul ettikleri altı partiden kabul görmüştü... (Groen !, Ecolo, SP.A, CDH, CD&V et N-VA). Fakat, Perşembe günü öğleden sonra, kalan son ve yedinci parti PS'in başkanı Elio Di Rupo yöntemi reddetti... Şimdi herkes şaşkın !
Bu yöntem neyi öngörüyordu ? Bu liste birçok noktayı içeren iki ayrı bölümden oluşuyordu. Bir sosyo-ekonomik bölüm, bir de komünoter talepler bölüm. Her parti bu bölümleri doldurarak, tercihlerini sıralayacaktı. Bu yöntemle yedi siyasi parti arasındaki uzlaşı ve ayrışmalar "nesnel" olarak belirlenecekti... Liste bu Cuma parti yönetimlerinin onayına sunulacak ve partilerin tutumları Pazartesi gününe kadar belirlenecekti... Olmadı, çünkü PS bu yöntemi engelledi. Film koptu, makara yeniden sarılıyor. Bıçaklar çekildi, bekleniyor...
Geçen hafta önemli siyasi bir gelişme daha yaşandı : MR de FDF aleyhine bir gelişme oldu ve parti Reynders-Michel ikilisi etrafında kenetlendi. Göstermelik mi değil mi, bunu zaman gösterecek. MR içinde mevcut rakip kliklerin ördükleri duvarlar yıkıldı ve dünün düşmanları yeniden konuşmaya ve ortak stratejiler geliştirmeye başladılar. Bu stratejileden birine göre, MR koalisyon hükümetine girdiği takdirde, Didier Reynders'i başbakan yardımcısı ve Louis Michel'i de parti başkanı koltuğuna oturtuyor. Spekülasyon mu diyorsunuz ? Olabilir. Fakat liberaller ümitle kendilerinin de müzakerelere katılmasını sağlayacak olan bir destek bekliyorlar ! Kimden mi ? Bart De Wever isimli bir kişiden.
Bu durumda iki varsayım konuşuluyor.
7'li müzakerelerin yeniden başlaması. Bu varsayım PS, CDH ve Ecolo partileri tarafından destekleniyor. Son yedi haftayı müzakere ile geçiren Frankofonlar arasında, Bart De Wever'i masaya geri döndürecek bir anlaşma umudu hâlâ var. Örneğin Brüksel bölgesinin daha hızlı ve önemli bir finansman imkanına kavuşturulması federe bölgelere daha fazla yetki aktarılması yeterli bir sebep olabilir deniliyor !
FAKAT. Bu senaryoda büyük bir "fakat" gizli. Zira Bart De Wever liberallerle yapacağı müzakerelerde ilerideki sorunları da karara bağlamak istiyor. Özellikle sosyo-ekonomik önlemler paketini ve 5 yılda 25 milyar avro tutarındaki tasarruf planını. Bart De Wever'in niyeti oy tabanını oluşturan orta sınıfları korumak. İşsizlik ödeneklerinin süresinin sınırlamak ve ödenen miktarları zaman içinde tedricen azaltmak. Orta sol ve merkez partilerine bunu kabul ettirmek oldukça zor. Bu senaryonun yürümesinin imkansızlığı anlaşılınca, 2 n° lu senaryoya geçilecekmiş.
Yeniden sıfırdan başlamak ama bu kez liberallerle. Bu durumda müzakerelere katılan parti saBu durumda müzakerelere katılan parti sayısı artacak. Bu durumda iki ayrı senaryodan söz ediliyor. Birincisinde bir bilgilendirme ikilisi atanıyor. Örneğin Flaman tarafında CD&V'den Kris Peeters ve SP.A'dan Johan Vande Lanotte ve Frankofon taraf için Louis Michel. Bu tabii ki hayali bir şey. Bazıları da bu görevin Bart De Wever'in kendisine verilmesinden yana.
Bu senaryo gerçekleşirse müzakere masasının etrafında Flaman taraf adına N-VA, CD&V ve SP.A. otururken Frankofon tarafını temsilen PS, MR ve CDH olacak.
Flamanya'da N-VA ve SP.A ilişkileri oldukça gergin ve ikisinin birlikte çalışması zor. Bitmez tükenmez kavgaların sebebi Anvers'te trafik sorununun çözümü. N-VA köprü opsiyonunu savunurken SP.A 500 milyon avro daha pahalı olan bir tünelden yana. CD&V'nin görüşü N-VA'nınkine yaklaşıyor. SP.A marjinal bir konuma itilebilir. Bu durumda Flaman Hükümeti düşebilir ve köprüden yana olan liberaller CD&V'nin gerçek patronu Kris Peeters yönetimindeki hükümette sosyalistlerin yerini alabilir. N-VA ile anlaşmazlık sonucu Flaman hükümetini terkeden SP.A'yı federal hükümette N-VA'nın yanında tutmak iyice zorlaşır.
FAKAT – zira mevcut durumda "fakatlar" hiç eksik olmayacak - PS federal hükümette güçlü bir sosyalist aileden yana. Hem sosyalist programı savunabilmek, hem de Elio Di Rupo'nun başbakan olmasını sağlamak için. Çünkü geleneklere göre başbakan en büyük siaysi aileden çıkıyor. O halde ailenin tamamının iktidarda bulunması gerekiyor.
Frankofon tarafta, liberaller müzakerelere katıldığı takdirde önlerinde iki veya üç partili olmak üzere iki opsiyon olacak. PS ile MR'in meclisteki sandalye toplamı 44 yapıyor. PS, CDH ve Ecolo'dan oluşan üçlünün sandalye toplamı 43 e karşın. Fakat PS kurulacak kolaisyonda CDH ı yanında görmek isteyebilir. Hem ideolojik yakınlık açısından, hem de bölge hükümetlerin mevcut yapısını alt üst etmemek için. Zira, simetrik olma açısından MR de hem Valon hem Brüksel hükümetlerine girmek isteyebilir. Didier Reynders Temmuz başında bu şartı Elio Di Rupo'ya koşmamıştı. Fakat bugün koşuyor. Ama CDH'lı Brüksel Bölgesi Çalışma ve İstihdam Bakanı Benoît Cerexhe MR'in katılımına karşı olduklarını açıkladı bile...
Cevap arayan soru şu : MR'in katıldığı müzakerelerin başarılı olması için ne sebep var ? Bilindiği gibi, geçen 28 Ağustos günü Bruneau Restoran'da yenilen yemekte, Didier Reynders ve Louis Michel bölgelere aktarılacak yetkilerde daha ileri gidebileceklerini zaten hissettirmişlerdi. Sosyo-ekonomik alanda da, MR ve N-VA partileri arasında benzerlikler olduğunu saptadılar. Ya Brüksel ve BHV ? Ve periferi denilen Brüksel çevresindeki sorunlu belediyeler ? Liberaller daha fazla yetki aktarımını müteakip daha fazla sorumluluk duygusuyla hareket edildiği takdirde N-VA'nın sakinleşeceğinden emin görünüyor. Özellikle periferide bulunan 6 kolaylıklı belediyede demokratik seçim haklarının korunması açısından. Ya Brüksel'in genişlemesi ? Ne ? Genişleme mi ? Unut gitsin !
Uzun lafın kısası, MR'in yarışa dahil olma imkanı belirdi. Bu amaçka, bir yıldan bu yana çalkantılar içindeki parti kendine çeki düzen verdi ve daha güvenilir görünmek adına Didier Reynders etrafında kenetlenmiş görüntüsü vermeye çalışıyor. Perşembe sabahı RTBF'e konuşan Gérard Deprez dahi parti içi seçim sürecini başlatmadan önce, gelecek hükümetin kurulmasını beklemek lazım dedi. Birkaç haftadan beri, Louis Michel ve Didier Reynders çaktırmadan yakınlaştılar. Şu senaryoya göre, bu yakınlaşma yakın bir gelecekte MR'in iktidara her yerde ortak olmasına yol açabilir. Bir sonraki Federal Hükümette, Didier Reynders'in Başbakan yardımcısı ve Dışişleri Bakanı, Louis Michel'in ise parti başkanı olacağı dillendiriliyor. Olur mu, olmaz mı ? Siyasette herşey olabilir.
Şimdi liberaller sabırsızlıkla Bart De Wever'den gelecek sinyali bekliyorlar. Ya bütün bu senaryolar başarısızlıkla sonuçlanırsa ? O takdirde, sonbaharda tekrar sandık başına, marş marş... Nasıl olsa Belçika seçimkolik demokratik bir ülke ve demokrasilerde çareler tükenmezmiş...
Yakup Yurt (c)
Umurbey-Gemlik, 12.09.2010